Arsene Wenger phải giấu trái bóng vì sợ các cầu thủ Nhật Bản… tập đến chết!

Đây là câu chuyện về 18 tháng của Wenger ở Nagoya, Nhật Bản. Câu chuyện xoay quanh những khó khăn khi làm việc tại một đất nước với nền văn hóa hoàn toàn khác lạ, ở trong căn phòng nhỏ, bất đồng ngôn ngữ, khác biệt văn hóa bóng đá với cầu thủ Nhật Bản. Nhưng lại dẫn đến một bước ngoặt bất ngờ trong sự nghiệp lẫy lừng của Giáo sư người Pháp.

Khám phá những điều mới mẻ

Đấy là buổi sơ khai của J.League nên Wenger phải cải tạo các cầu thủ rất nhiều, từ dinh dưỡng, chiến thuật cho đến thị phạm từng pha xử lý. Nhưng có một điều mà nhà cầm quân người Pháp rất nể các cầu thủ Nhật là “tinh thần Samurai”, họ cực kỳ chăm chỉ và giàu khát khao. Đến mức trong các buổi tập, Wenger phải bảo trợ lý giấu trái bóng để các cầu thủ không tập luyện thêm. Bởi “nếu còn thấy bóng họ sẽ tập đến chết”.

Không ít lần, Wenger thừa nhận rằng những năm tháng ở Đông Á là khoảng thời gian khó khăn trong nghiệp cầm quân của mình. Tuy nhiên, ông cũng thành công rực rỡ trong một năm rưỡi gắn bó với Nagoya Grampus, giúp CLB giành Cúp Hoàng đế và đưa họ từ vị trí bét bảng J-League lên ngôi á quân.

Trong con mắt của Wenger, bóng đá Nhật Bản những năm 1990 là một thế lực đang phát triển trên trường quốc tế. Song, ông tin rằng các cầu thủ của họ dẫn đầu thế giới về sự tận tâm và khát khao cống hiến.

"Tất nhiên là họ thiếu kinh nghiệm chiến thuật, nhưng trình độ kỹ thuật khá tốt, cũng như mặt thể chất. Thêm vào đó, tôi thực sự nhìn thấy sự khao khát được học hỏi ở họ. Chẳng hạn, khi chúng tôi tập luyện lúc 10 giờ sáng, tôi thường đến vào khoảng 8 giờ hoặc 8 giờ 15 phút sáng nhưng những cầu thủ đầu tiên đã có mặt và ra sân để cố gắng cải thiện kỹ năng”, Wenger chia sẻ.

Nhưng điều khiến Wenger kinh ngạc tột độ lại nằm ở một chi tiết khác. "Cuối cùng tôi phải giấu bóng đi vì đến lúc buổi tập bắt đầu thì các cầu thủ đã mệt lử rồi! Họ hăng hái đến nỗi tôi phải nói với người phụ trách trang phục và các trợ lý 'đừng lấy bóng ra cho đến khi tôi bảo nhé'. Nhưng các cầu thủ rất khao khát thi đấu, và điều đó thực sự tốt cho một HLV vì đôi khi ở châu Âu, bạn có cảm giác rằng các cầu thủ không có cùng thái độ như thế”, Wenger nhấn mạnh.

Ban đầu, Wenger không quen với môi trường sống ở Nhật Bản. Nhưng dần dà, ông lại ngưỡng mộ đất nước mặt trời mọc. "Bạn có thể vào bất kỳ nhà hàng nào, để điện thoại và chìa khóa trên bàn, đi nơi khác, mua một tờ báo, quay lại và bạn có thể chắc chắn rằng chúng vẫn còn y nguyên ở đó. Nghe có vẻ khó tin, nhưng bạn sẽ khám phá ra một sự tự do mà trước đây không hề tồn tại.

Nếu bạn làm điều đó ở châu Âu, người ta sẽ bảo bạn thật ngu ngốc vì không mang những thứ đó theo. Nhưng ở Nhật bạn có thể làm như vậy vì chúng không thuộc về ai khác, chúng thuộc về bạn. Tôi không biết ngày nay ở Nhật Bản còn như vậy không, nhưng hồi đó thì đúng là như vậy", Giáo sư người Pháp chia sẻ trên Arsenal Player.

Wenger cũng ngạc nhiên trước thái độ và hành vi của công chúng Nhật Bản. "Một khám phá lớn khác là mọi người tôn trọng bạn đến mức nào và họ muốn làm hài lòng bạn đến mức nào. Điều đó thật tuyệt vời vì ở châu Âu, chúng tôi quen với việc phải thể hiện sự quyết liệt, bạn phải chứng tỏ mình sẵn sàng 'giết' người khác để thành công, nếu không bạn sẽ chẳng là ai cả. Đó là một sự thay đổi lớn về văn hóa và rất thú vị”, Wenger nhớ lại.

Bước ngoặt

Trong bối cảnh bóng đá Nhật Bản dần phát triển vào những năm 1990, Nagoya Grampus đang cần một HLV châu Âu để cải thiện thành tích, và họ đã quan tâm đến việc thuê một nhà cầm quân người Pháp tên là Arsene Wenger. Wenger trước đó đã từng dẫn dắt hai đội bóng tại Ligue 1 là Nancy và Monaco, với tổng cộng 350 trận đấu. Trong thời gian ở Monaco, Wenger đã VĐQG mùa 1987/88, cũng như giành Cúp quốc gia 1990/91.

Việc bổ nhiệm Wenger được coi là bất thường vào thời điểm đó, bởi vì các HLV thành công ở Ligue 1 thường nằm trong tầm ngắm của các CLB hàng đầu châu Âu. Tại sao Wenger lại chấp nhận lời đề nghị từ Nagoya Grampus?

Đến năm 1994, Wenger đã huấn luyện Monaco được 6 năm và đang trải qua giai đoạn sa sút phong độ nghiêm trọng. Khi tin đồn về việc ông bị sa thải bắt đầu lan truyền, Wenger thừa nhận đã quá căng thẳng đến mức đánh mất quyết tâm và sa sút tinh thần trên sân tập. “Đó là giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc đời tôi. Khi bạn làm một công việc như của tôi, bạn phải lo lắng đến từng chi tiết. Nhưng rồi đi làm và nhận ra tất cả đều vô ích, thì đó là một thảm họa”, Wenger hồi tưởng lại trên Arsenal Player.

Wenger bắt đầu đặt câu hỏi về những điều cơ bản nhất trong công việc của mình và chỉ muốn có cơ hội tận hưởng cuộc sống và sự nghiệp huấn luyện một lần nữa. Cơ hội đó cuối cùng đã đến với Wenger trong cuộc gặp với Shoichiro Toyoda, chủ tịch hãng sản xuất ô tô Toyota, chủ sở hữu của Nagoya Grampus. Toyoda nói với Wenger rằng câu lạc bộ muốn có ông vì tham vọng trở thành đội bóng lớn nhất không chỉ ở Nhật Bản mà còn trên toàn thế giới trong vòng 100 năm.

Ý tưởng này nghe có vẻ hoang đường, cứ như thể nó là cốt truyện của một bộ truyện tranh Nhật Bản vậy. Wenger hiểu rõ việc một CLB Nhật Bản trở thành đội bóng vĩ đại nhất thế giới là điều bất khả thi. So với châu Âu, nơi đã chuyên nghiệp hóa trong nhiều năm, bóng đá Nhật Bản khi ấy vẫn còn quá non trẻ.

Tuy nhiên, lời đề nghị đến với Wenger đúng vào thời điểm biến động lớn, khi ông còn đang băn khoăn về cách tiếp cận huấn luyện, quản lý của mình, thậm chí là về sự phù hợp với nghề. Lời đề nghị của Nagoya như một luồng gió mới, một sự thay đổi góc nhìn, và là điều ông không thể từ chối.

“Có gì quan trọng nếu bạn thua, nếu mục tiêu của bạn đặt ra trong cả một thế kỷ? Tôi cũng thấy ý tưởng đó cực kỳ viển vông. Chỉ là một băng chuyền trong lịch sử, một phần của một dự án lớn hơn bạn rất nhiều. Là một phần của điều gì đó vượt xa bạn. Đáng tiếc là chúng ta thường sống với suy nghĩ rằng thế giới sẽ dừng lại sau lưng chúng ta. Nhưng điều đó là rất sai lầm”, Wenger chia sẻ.

“Chỉ là một người nước ngoài nữa”

Trở lại năm 1994, Nagoya Grampus không phải là đội bóng mạnh nhất Nhật Bản, chứ đừng nói đến thế giới. Họ kết thúc giai đoạn đầu tiên của mùa giải ở vị trí thứ 8, trước khi tụt xuống cuối BXH trong nửa sau của mùa giải.

Wenger đến Nhật Bản lần đầu vào cuối năm 1994, nhưng mãi đến tháng 3/1995 mới chính thức bắt đầu huấn luyện đội bóng. Ông dành vài tháng đầu tiên ở Viễn Đông để tìm hiểu văn hóa và chuẩn bị cho đội ngũ huấn luyện. Ông đã liên hệ với HLV người Bosnia, Boro Primorac, để làm trợ lý, và làm quen với đội ngũ nhân sự hiện có tại CLB.

Điều quan trọng nhất đối với Wenger là tìm được một phiên dịch viên đáng tin cậy. May mắn thay, ông đã gặp được Go Murakami, người có thể giao tiếp trôi chảy với Wenger bằng tiếng Anh. “Tôi nghe nói ông ấy đến từ Monaco và tôi không biết gì về ông ấy, nhưng mọi người đều nói ông ấy là một HLV giỏi đến từ Pháp”, Go giải thích.

Sau đó, Go đã dành một năm rưỡi ở Nagoya Grampus và luôn ở bên Wenger, chứng kiến nhà cầm quân người Pháp làm việc chăm chỉ và kiên nhẫn như thế nào. Một thông điệp quan trọng mà Go phải truyền tải cho Wenger là những thay đổi lớn đang diễn ra tại CLB. Điều này bao gồm chế độ ăn uống, tinh thần và phương pháp tập luyện. Ông yêu cầu mọi người tin tưởng và tuân thủ những đề xuất của Wenger.

“Ban đầu, chúng tôi thua liên tiếp 8 trận và rất khó khăn. Ông ấy biết mọi thứ về dinh dưỡng, tinh thần và cách kiểm soát cầu thủ. Ông ấy cố gắng thích nghi với phong cách Nhật Bản, trong khi chúng tôi mới chỉ ở giai đoạn đầu của sự phát triển”, Go kể lại.

Nhật Bản có lịch sử lâu dài về chủ nghĩa dân tộc và nghi ngờ ảnh hưởng của yếu tố ngoại lai. Điều đó đồng nghĩa Wenger cần một cách để phá vỡ sự ngại ngùng và khiến các cầu thủ chấp nhận phương pháp mới của ông. “Có một bức tường ngăn cách giữa tôi và các cầu thủ Nagoya Grampus. Những kiến thức tôi tích lũy được ở châu Âu chẳng có ích gì với bức tường này”, Wenger chia sẻ.

“Ban đầu chẳng ai tin tưởng Wenger cả. Họ đều nói 'lại thêm một người nước ngoài nữa'. Chẳng ai tin tưởng ông ấy hết”, cựu hậu vệ Tetsuo Nakanishi của Nagoya Grampus chia sẻ trên FourFourTwo.

Quyết tâm của Wenger là áp dụng phương pháp tiếp cận thực tế. Ông đích thân huấn luyện đội bóng trong mỗi buổi tập, dạy các cầu thủ cách kiểm soát bóng, chặn bóng và chuyền bóng. Vì những kỹ năng này là nền tảng của bóng đá, nhiều người phàn nàn rằng họ cảm thấy như đang quay lại trường học. Mặc dù Wenger nhận thức được những lời chỉ trích của các cầu thủ, ông vẫn kiên trì, nhắc nhở họ rằng những điều cơ bản luôn là ưu tiên hàng đầu trong bóng đá.

Tuy nhiên, đội bóng không có nhiều động lực để cải thiện. Không có nguy cơ xuống hạng (do cơ cấu giải đấu lúc bấy giờ), không có gì thúc đẩy tinh thần toàn đội, vốn đã kiệt quệ vì những trận thua liên tiếp. Mặc dù Wenger đã nỗ lực hết mình, khả năng kiểm soát bóng của đội bóng vẫn chưa có nhiều tiến bộ, đồng nghĩa với việc ông không thể truyền tải tầm nhìn chiến thuật của mình cho đội bóng.

Đoàn kết và thay đổi

Một ngày nọ, một lối thoát đột nhiên hiện ra trong đầu Wenger. Giải pháp đơn giản hơn ông tưởng rất nhiều. Wenger sớm nhận ra rằng khó khăn mà ông đang phải đối mặt không phải vì các cầu thủ của ông bướng bỉnh hay không chú ý đến những gì họ được dạy.

Vấn đề là họ quá tin vào những gì đã được dạy, và làm theo chỉ dẫn như robot, thay vì chơi bóng một cách sáng tạo. Họ nghĩ rằng việc ứng biến sẽ bị coi là thiếu tôn trọng tân HLV. Kết quả là lối chơi của Nagoya trở nên tẻ nhạt, kém hiệu quả và dễ đoán. “Họ muốn tôi hướng dẫn cụ thể, nhưng cầu thủ cầm bóng phải là người làm chủ trận đấu. Tôi phải dạy họ cách tự suy nghĩ, tự tư duy”, Wenger nhớ lại.

Khi đã hiểu rõ vấn đề, Wenger cuối cùng cũng có thể giải quyết mọi việc. Ông khuyến khích các cầu thủ mạnh dạn, dám rê bóng và ghi bàn. Họ không bị ràng buộc bởi tầm nhìn chiến thuật hay nguyên tắc của ông, mà thay vào đó, họ được phép chơi theo cách mình thấy phù hợp để ghi bàn.

Điều này đã thu hút sự chú ý của Dragan Stojkovic, một thành viên của ĐTQG Nam Tư (cũ), người đã dành những ngày cuối sự nghiệp của mình tại Nagoya. Trước đó, Stojkovic không phải là một cầu thủ kỷ luật và cảm thấy mệt mỏi với sự đơn điệu của việc tập luyện. Nhưng sự xuất hiện của Wenger đã giúp anh lấy lại tinh thần, và chẳng mấy chốc anh đã trở lại với việc tập luyện và thi đấu hết mình.

“Arsene Wenger đã thay đổi mọi thứ ở CLB và ông ấy đã cho các cầu thủ thấy rằng họ có thể tận hưởng việc chơi bóng, tận hưởng việc tập luyện. Đó không chỉ là một công việc, mà là để họ thể hiện bản thân. Phải mất thời gian, nhưng các cầu thủ đã bắt đầu hưởng ứng”, Stojkovic chia sẻ.

Wenger lại một lần nữa say mê bóng đá tại Nhật Bản, và sự tỉ mỉ đặc trưng của ông đã trở lại với cường độ cao nhất. Ông sắp xếp chế độ ăn không dầu mỡ cho các cầu thủ, kết hợp với trái cây và rau củ ít chua hơn. Ông gắn kết toàn đội bằng câu nói  "Arigato gozaimas" (Cảm ơn rất nhiều) mỗi khi các cầu thủ làm theo lời ông.

Wenger không chỉ nghiêm khắc với các cầu thủ mà còn với chính mình. Boro, trợ lý của Wenger, nhớ lại Wenger ngủ rất ít trước các trận đấu vì phải xem video về màn trình diễn của đối thủ để phân tích, và ông hoàn thành việc đó vào khoảng 3 giờ sáng. Đôi khi Boro hoàn thành công việc, nhưng Wenger vẫn cúi đầu, ghi ghi chép chép chuẩn bị phương án tóm tắt cho các cầu thủ cho trận đấu tiếp theo.

Nỗ lực của Wenger đã sớm mang lại thành quả cho Nagoya, đội xếp thứ tư vào cuối lượt đi mùa giải. Nhờ thành tích này, họ tiếp tục về nhì tại J.League mùa kế tiếp và thậm chí còn giành được Cúp Hoàng đế, danh hiệu đầu tiên của Nagoya trong kỷ nguyên chuyên nghiệp.

“Wenger đã mang đến Nagoya một phong cách quản lý hiện đại. Ông ấy kiểm soát tỉ mỉ mọi khía cạnh của CLB, giống như cách ông ấy đã làm ở Arsenal trong hơn hai thập kỷ. Phong cách của Wenger rất phù hợp với tâm lý của các cầu thủ Nhật Bản, những người đã quen với kỷ luật như vậy”, nhà báo Nhật Bản Shintaro Kano của Kyodo News cho biết.

Bài học từ Nhật Bản 

Nhiệm kỳ 18 tháng của Wenger tại Nagoya trôi qua nhanh chóng và kết thúc với việc bổ sung thêm Cúp Hoàng đế và Siêu cúp Nhật Bản vào bộ sưu tập danh hiệu của CLB. Quan trọng hơn, điều này đã khôi phục lại niềm đam mê bóng đá của vị chiến lược gia người Pháp.

“Nhật Bản đã dạy tôi về sự linh hoạt, quyết tâm và buông bỏ mọi thứ. Những gì tôi học được có thể áp dụng vào mọi khía cạnh của cuộc sống và bóng đá. Tôi trở lại châu Âu với một phiên bản mới của chính mình; tôi đã trở nên quyết đoán và bình thản hơn trong mọi tình huống”, Wenger kết luận.

Rõ ràng, hời gian Wenger dẫn dắt Nagoya Grampus là một bước ngoặt lớn trong lịch sử CLB. Ông đã tận dụng quyền lực được trao để phát triển tổ chức và chuyên nghiệp hóa đội bóng theo cách chưa từng thấy trong bóng đá Nhật Bản. Thời gian ông dẫn dắt CLB vẫn là huyền thoại cho đến nay.

Không biết liệu Nagoya Grampus có đạt được mục tiêu trở thành CLB bóng đá vĩ đại nhất thế giới trong 100 năm hay không, nhưng câu chuyện về Wenger vẫn sẽ là niềm tự hào lớn của đội bóng này trong suốt thời gian đó.