Champions League là giải đấu số một châu Âu cấp CLB. Điều đó cũng có nghĩa tiền đạo của 16 đội bóng còn trụ lại đến lúc này cũng là những chân sút xuất sắc bậc nhất hiện nay. Trong số đó, có bao nhiêu tiền đạo cắm đúng nghĩa, dưới 25 tuổi và là lựa chọn hàng đầu để đá cao nhất trên hàng công? Chỉ có một cái tên duy nhất thỏa mãn cả ba tiêu chí trên: Harry Kane.

Những cầu thủ khác như Lewandowski, Aguero, Mandzukic, Suarez, Cavani, Benzema hay Dzeko đều đã bước qua tuổi 30. Lukaku mất suất đá chính tại M.U sau khi Mourinho bị sa thải và ngày càng vô duyên mỗi khi được tung vào sân. Paco Alcacer chơi tốt trong màu áo Dortmund nhưng thường xuyên vắng mặt vì chấn thương, và chỉ chơi tốt khi sắm vai siêu dự bị. Trước đó anh cũng mất hút trong 2 mùa giải ở Barcelona.

Thay vì sử dụng một tiền đạo “mắc võng”, các đội bóng lớn tại châu Âu đang có xu hướng dần chuyển sang sử dụng những cầu thủ cơ động. Salah và Firmino (Liverpool), Griezmann (Atletico), Depay (Lyon), Reus (Dortmund), Tadic (Ajax), Jesus (Man City) là những cầu thủ như vậy. Họ sở hữu bản năng săn bàn của một tiền đạo xuất sắc, nhưng lại rất toàn diện. Nhờ vậy, họ vừa có thể chơi ở hai bên cánh, vừa đá cắm khi cần thiết.

Điểm mạnh nhất trong lối chơi của những tiền đạo cắm có xu hướng đá rộng là tốc độ và khả năng bứt phá. Trong số này, nổi lên hai cái tên xuất chúng: Rashford (M.U) và Mbappe (PSG). Cả hai đều xuất thân là tiền đạo cánh, sau đó được đẩy vào đá ở trung lộ. Sự nổi lên của những cầu thủ có tố chất và lối chơi tương tự, ví dụ như Richardlison cho thấy bóng đá thế giới đang ngày càng xuất hiện những tiền đạo có xu hướng đá rộng, thay vì thường trực án ngữ trong vòng cấm địa đối phương.

Mặt khác, các “sát thủ” trong vòng cấm có triển vọng ngày càng khan hiếm. Trong 26 tiền đạo ở 5 giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu ghi từ 10 bàn trở lên từ đầu mùa, chỉ có 5 người dưới 25 tuổi. Aleksandar Mitrovic lại đang chơi cho Fulham, đội bóng có nguy cơ xuống hạng. Krzysztof Piatek (Milan) mới đến Serie A, và chưa rõ anh có phải ngôi sao một mùa hay không. Arkadiusz Milik (Napoli) thường xuyên bị chấn thương hành hạ. Yussuf Poulsen (Leipzig) đang chững lại sau quãng thời gian thăng hoa. Sebastien Haller (Frankfurt) đã 24 tuổi nhưng chỉ được xem như cầu thủ hạng trung.

Nguyên nhân nào đứng đằng sau việc những tiền đạo cắm đúng nghĩa ngày càng khan hiếm? Phải chăng do tiền đạo cắm thuộc mẫu cầu thủ trưởng thành muộn? Rõ ràng là không. Những Lewandowski, Aguero hay Benzema đều nổi danh và đầu quân cho những đội bóng hàng đầu từ rất sớm. Câu trả lời nằm ở công tác đào tạo cầu thủ, với những tiêu chí thay đổi trong 10 năm qua.

Các HLV đội trẻ giờ đây ưa thích sử dụng mẫu cầu thủ đa năng hơn. Bằng cách đó, họ có thể linh hoạt xếp một cầu thủ tấn công đá tiền đạo, hoặc ở hai bên cánh nếu thấy cần thiết. Những cầu thủ trẻ vì thế cũng phải dần thích nghi nếu không muốn bị đào thải. Ví dụ tiêu biểu nhất chính là trường hợp của Mauro Icardi.

Vốn là một tài năng trẻ của Barcelona, Icardi dứt áo ra đi vào năm 18 tuổi vì thấy không có tương lai ở đội bóng này. Một năm sau, anh chơi trận đấu chuyên nghiệp đầu tiên trong màu áo Sampdoria. Năm tiếp theo, Icardi đầu quân cho Inter Milan. Từ đó đến nay, anh luôn là lựa chọn số một trên hàng công. Ở tuổi 25, Icardi hiện giữ băng đội trưởng Inter và có khả năng thi đấu đỉnh cao thêm 7-8 mùa giải nữa. Mọi đội bóng muốn chiêu mộ Icardi sẽ phải chi không dưới 150 triệu bảng.

Câu chuyện của Icardi, hay Harry Kane cho thấy một tiền đạo cắm truyền thống vẫn hoàn toàn có khả năng thành công. Thứ duy nhất họ cần phải làm là chứng minh khả năng của bản thân, thể hiện qua số bàn thắng ghi được. Điều đó ngày càng quan trọng hơn trong bóng đá hiện đại, vốn ngày càng chú ý tới những số liệu thống kê. 

Mặt khác, mẫu trung phong thực thụ càng khan hiếm cũng đồng nghĩa giá trị của họ càng tăng cao. Trong kỳ chuyển nhượng mùa Đông vừa qua, Chelsea đã phải chi tới gần 25 triệu bảng (tính cả tiền lương và phí) để mượn Gonzalo Higuain trong vỏn vẹn 6 tháng. Lý do rất đơn giản: Chelsea cần có một tiền đạo cắm, nhưng Morata hay Batshuayi đều không đáp ứng được yêu cầu từ HLV Sarri.

Ngoài Higuain, những tiền đạo cắm khác như Lewandowski, Suarez, Benzema hay Mandzukic vẫn là trụ cột ở CLB họ khoác áo dù đã luống tuổi. Bên cạnh việc ngày càng hiếm tiền đạo có lối chơi tương tự, họ vốn là những tiền đạo ở đẳng cấp rất cao và luôn ghi bàn ổn định trong nhiều năm qua. Nhưng không chỉ có vậy, ngay cả những tiền đạo cắm thực thụ ở trình độ “làng nhàng” cũng bỗng trở nên đắt giá vì trở thành của hiếm.

Kỳ chuyển nhượng mùa Đông vừa qua, Dominic Solanke đầu quân cho Bournemouth từ Liverpool với giá 19 triệu bảng. Một con số khó tin với tiền đạo mới chỉ ghi... đúng 1 bàn trong 4 mùa giải đã qua ở Premier League. Glenn Murray là một ví dụ khác. Ở tuổi 35, anh vẫn là trụ cột của Brighton & Hove Albion nhờ hiệu suất đảm bảo ghi 10-15 bàn mỗi mùa.

Rõ ràng, sự vận động của bóng đá hiện đại khiến sân chơi của những cầu thủ muốn hướng tới hình tượng trung phong cắm ngày một ít đi. Chỉ 5 năm nữa thôi, rất có thể bóng đá sẽ sạch bóng mẫu cầu thủ tưởng chừng như không thể thiếu ấy.