“Phòng thủ Sicilia” trên sân cỏ
Bí quyết chiến thắng của Maresca trước PSG được chính ông định nghĩa bằng một khái niệm của cờ vua: Phòng thủ Sicilia. Đó là cách tiếp cận không phòng thủ thụ động mà tấn công chủ động, tạo ra những nước đi bất đối xứng, đầy biến hóa và khiến đối thủ không có điểm tựa. Nguyên lý đó ông học được từ những ngày còn thi đấu ở Palermo, khi bắt đầu nghiên cứu về bàn cờ và thế cờ.
Trong luận văn tốt nghiệp HLV ở Coverciano, Maresca từng viết: “Một HLV có thể học được nhiều điều từ sự điêu luyện của một kỳ thủ: sự tập trung, yếu tố bất ngờ và khả năng sáng tạo”. Trận đấu với PSG chính là một ván cờ sống động: Cole Palmer là quân Xe di động phá vỡ tuyến phòng ngự, còn Joao Pedro như quân Tượng cắt ngang những đường phòng thủ.
Khoa học dữ liệu và công nghệ
Nhưng Maresca không chỉ “chơi cờ” trên sân cỏ bằng ý tưởng. Ngay từ những ngày ở Ascoli, ông đã áp dụng các công cụ khoa học để biến ý tưởng thành hành động. Cùng với Fiorin, ông đặt ra lối chơi xây dựng từ hàng thủ với sơ đồ 4-2-3-1 khi phòng ngự và chuyển thành 4-2-4 khi tấn công, một cách tiếp cận táo bạo ở Serie B khi ấy.
Đội bóng được trang bị GPS và máy đo nhịp tim, theo dõi tải trọng tập luyện một cách khoa học. “Chúng tôi còn tính mua cả drone để quay và phân tích các bài tập,” Fiorin kể.
Ngay cả các trung vệ cũng được huấn luyện như những “người kiến thiết” đầu tiên, một triết lý mà sau này Maresca tiếp tục phát triển dưới trướng Guardiola ở Manchester City.
Tâm lý học, triết học và sức mạnh của trí não
Một yếu tố quan trọng khác trong cách làm của Maresca là… trí não. Ông từng dành hàng giờ sau tập luyện để đọc sách triết học và nghiên cứu về khoa học thần kinh. “Ông ấy phát triển một cái nhìn hệ thống về bóng đá: không chỉ là kỹ - chiến thuật mà còn là trí tuệ cảm xúc và mối quan hệ với cầu thủ,” Fiorin nói.
Mỗi sáng, Maresca và Fiorin chọn một câu nói truyền cảm hứng, xung quanh đó là toàn bộ nội dung tập luyện và cuộc họp. Với họ, bóng đá cũng là sự chuẩn bị tinh thần: rèn luyện tinh thần chịu đựng, tinh thần chiến đấu và sự tự tin khi bước ra sân. “Một cầu thủ phải học cách lựa chọn tốt, và để làm được vậy, anh ta cần rèn luyện cả trí óc”, Maresca từng nói.
Triết lý định hình từ thất bại và sự học hỏi
Chặng đường đến đỉnh vinh quang của Maresca không trải hoa hồng. Mùa thu 2017, ông rời Ascoli vì môi trường bất ổn dù các ý tưởng bắt đầu hình thành rõ nét. Fiorin nhớ lại: “Đêm trước khi cậu ấy đi, chúng tôi gặp nhau, rất xúc động. Có những điều chúng tôi không kịp nói hết với nhau, thậm chí đến tận bây giờ”.
Sau đó, Maresca tiếp tục hành trình học hỏi: làm việc với Montella ở Sevilla, với Pellegrini ở West Ham, với Guardiola ở Manchester City, và trải nghiệm đầu tiên làm HLV trưởng ở Parma. Ở mỗi bước đi, ông đều thu nạp thêm kiến thức, tinh chỉnh triết lý và chờ thời khắc tỏa sáng.
Với Chelsea, ông đã chứng minh những điều từng bị coi là… lý thuyết suông tại Ascoli giờ trở thành vũ khí lợi hại trước những bậc thầy chiến thuật như Luis Enrique. Trận chung kết trước PSG, với chiến thắng ngoạn mục, không chỉ là chiến thắng của một HLV giỏi mà còn là của một triết gia trên ghế huấn luyện.
Câu chuyện của Maresca cho thấy: bóng đá hiện đại không chỉ cần đôi chân mà còn cần một bộ óc sắc bén, biết tận dụng khoa học, công nghệ và cả… cờ vua. Với “Phòng thủ Sicilia” và tư duy của một kỳ thủ, Maresca đã biến Chelsea thành một bàn cờ nơi ông là người chơi giỏi nhất.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
