Từ “kẻ ngoài cuộc” đến trung tâm quyền lực châu Âu
Tháng 4/2021, khi dự án European Super League (ESL) sụp đổ chỉ sau 48 giờ ra mắt, bóng đá châu Âu rơi vào một cuộc khủng hoảng niềm tin. Những CLB quyền lực như Real Madrid, Barcelona, Juventus và nhóm “Big Six” của Premier League đã khiến hàng triệu người hâm mộ thất vọng vì toan tính thương mại hóa bóng đá bằng một giải đấu khép kín, phá bỏ giá trị thể thao truyền thống. Nhưng giữa làn sóng phản đối đó, PSG lại chọn con đường ngược lại: không tham gia, không ủng hộ.
Sự “ngoan cố” của PSG khi ấy khiến nhiều người nghi ngờ – liệu họ từ chối vì nguyên tắc, hay đơn thuần vì chưa được mời? Nhưng theo thời gian, lựa chọn ấy hóa ra lại là bàn đạp để đội bóng này bước lên một tầm cao quyền lực hoàn toàn mới.
Chỉ ít lâu sau cú sập của Super League, chủ tịch PSG – Nasser Al-Khelaifi – chính thức được bổ nhiệm làm chủ tịch Hiệp hội các CLB châu Âu (ECA). Với vai trò này, ông nhanh chóng tái cấu trúc ECA không chỉ là tổ chức đại diện tiếng nói cho các CLB, mà là một trung tâm quyền lực thực sự. ECA đàm phán với UEFA để thành lập liên doanh UC3 – cơ chế chia sẻ quyền kiểm soát Champions League – vốn là điều các “ông lớn” mơ ước từ lâu.
Dưới tay Al-Khelaifi, PSG không phá vỡ hệ thống, mà từng bước kiểm soát nó.
PSG thay đổi chiến lược
Trước đây, PSG thường bị coi là “gã nhà giàu thiếu bản sắc”, chạy theo mô hình Galacticos với các ngôi sao như Zlatan Ibrahimovic, Neymar, Messi hay Sergio Ramos. Dù luôn thống trị Ligue 1, họ liên tục thất bại tại Champions League – đấu trường mà giới chủ Qatar luôn coi là mục tiêu chính trị và biểu tượng toàn cầu.
Sau năm 2021, PSG dần thay đổi cách tiếp cận. Họ từ bỏ dần mô hình ngôi sao, bắt đầu xây dựng đội hình xoay quanh các tài năng trẻ, đặc biệt là những cầu thủ người Pháp như Kylian Mbappe, Warren Zaire-Emery hay Bradley Barcola. Việc chia tay Neymar và Messi không còn là cú sốc, mà là bước đi chủ động để giải phóng không gian cho một chiến lược dài hạn.
Ngay cả khi mất đi ngôi sao số 1 Mbappe về tay Real Madrid mà chẳng thu được xu nào, PSG vẫn không hề suy yếu. Trái lại, họ còn có vẻ mạnh mẽ hơn khi đã giành quyền vào chơi trận chung kết Champions League 2024/25 gặp Inter Milan. PSG cũng được đánh giá rất cao và có khả năng lần đầu tiên bước lên ngai vàng châu Âu.
Bên cạnh đó, PSG cũng mở rộng mô hình thể thao đa sở hữu – tương tự như cách City Football Group vận hành. Qatar Sports Investments hiện đã mua cổ phần của CLB Braga (Bồ Đào Nha) và đang đàm phán để tiếp tục mở rộng mạng lưới này. Một đế chế bóng đá xuyên quốc gia đang dần hình thành, không ồn ào nhưng chắc chắn.
Ngay cả ngoài sân cỏ, Al-Khelaifi cũng để lại dấu ấn mạnh mẽ với việc đưa môn thể thao padel – một biến thể giữa tennis và squash – phát triển toàn cầu. Dưới sự dẫn dắt của ông, Qatar giờ kiểm soát cả Premier Padel và World Padel Tour, biến padel thành một trong những môn thể thao tăng trưởng nhanh nhất hành tinh. Mô hình thành công này tiếp tục củng cố vị thế của Qatar như một “đế chế thể thao mềm”.
Tái định hình bóng đá châu Âu
Không thể phủ nhận rằng thành công của PSG và Al-Khelaifi được xây dựng trên nền tảng tài chính khổng lồ từ Qatar. Nhưng điều gây tranh cãi nhất chính là cách mà họ đang tái định hình bóng đá châu Âu, cả trong lẫn ngoài sân cỏ.
Với việc ECA ngày càng quyền lực – thậm chí có người gọi là “cơ quan quyền lực thứ ba” sau FIFA và UEFA – lo ngại ngày càng lớn rằng bóng đá đang bị thao túng bởi các ông lớn tài chính. Chủ tịch La Liga, Javier Tebas, không ngừng chỉ trích Al-Khelaifi vì vừa điều hành PSG, vừa kiểm soát BeIN Sports – một trong những đài truyền hình lớn nhất nắm bản quyền Champions League và các giải đấu lớn.
Cùng lúc đó, chiến lược thương mại hóa bóng đá được đẩy mạnh: UEFA và ECA bắt tay với công ty truyền thông Relevent để mở rộng tầm ảnh hưởng tại Mỹ, đưa Champions League đến gần hơn với khán giả trẻ qua các nền tảng trực tuyến. Có đề xuất tổ chức trận đấu tại New York, tăng chương trình giải trí trước giờ bóng lăn – điều vốn xa lạ với văn hóa bóng đá truyền thống châu Âu.
Sự ra đời của Union of European Clubs – tổ chức đại diện cho các CLB nhỏ bị ECA bỏ rơi – càng cho thấy cuộc chơi quyền lực hiện tại không còn là “cho tất cả”, mà đang nghiêng về lợi ích của các ông lớn như PSG.
Nhưng bất chấp tranh cãi, không ai phủ nhận một điều: PSG – từ chỗ là đội bóng từng bị ngờ vực – giờ đã trở thành trung tâm của một chiến lược toàn cầu có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất bóng đá hiện đại. Nếu họ vô địch Champions League trong thời gian tới, đó không chỉ là chiến thắng của một đội bóng, mà là biểu tượng tối thượng cho quyền lực mềm của Qatar.
Từ đống tro tàn của Super League, PSG đã vươn mình mạnh mẽ để tái định nghĩa vị trí của mình trong hệ sinh thái bóng đá thế giới. Với Al-Khelaifi ở trung tâm quyền lực, họ không chỉ muốn chiến thắng trên sân cỏ, mà còn muốn trở thành nhân vật chính trong câu chuyện bóng đá toàn cầu của thế kỷ 21.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
