"Tôi là người Đức hay người Thổ Nhĩ Kỳ?", câu hỏi có lẽ ám ảnh Oezil suốt thời gian này. Sau World Cup 2018, tức là qua gần 4 tháng, vẫn không một ai có thể giúp Oezil trả lời câu hỏi từng có lúc được khẳng định chắc chắn.
Trong khi những đồng đội tại Arsenal hì hục trở về làm nghĩa vụ quốc gia, Oezil lại thảnh thơi đến lạ đón tuổi 30 của mình. Không lệnh triệu tập, không huấn luyện, không thi đấu và đương nhiên, không cả hát quốc ca.
Anh có thể về Bismarck để đoàn tụ với gia đình. Nơi này, 40 năm trước, ông nội Oezil đã vượt muôn cực khổ từ Thổ Nhĩ Kỳ sang Đức nhập cư. Cậu bé Oezil từ khi sinh ra đã được sống trong một môi trường tốt hơn rất nhiều so với ông, cha của mình.
Oezil lớn lên, vui chơi, đùa nghịch, đam mê như một đứa trẻ Đức. Những năm tháng đấy thật đẹp, kể cả khi có đôi lúc bị phân biệt, chàng thanh niên Oezil vẫn có thể hạnh phúc với sự ngây thơ của mình.
Gia đình và bản thân Oezil biết anh sở hữu một tiềm năng to lớn. Nó lớn đến mức khiến ông Mustafa Oezil dám thách thức BLĐ Schalke khi nhận được một lời đề nghị gia hạn khó chấp nhận vào năm 2007. Là người giám hộ của Oezil, ông Mustafa khẳng định: "Tôi có thể dễ dàng lựa chọn giữa Barcelona hoặc Manchester United" làm bến đỗ tiếp theo cho con trai mình.
Nhưng riêng về quốc gia, Mustafa để con mình độc lập. "Quyết định thuộc về nó. Đương nhiên chúng tôi có thảo luận, đây là một tình huống khó khăn. Mesut có gốc Thổ Nhĩ Kỳ nhưng sinh ra ở Đức, lớn lên và phát triển ở đây".
Còn với Oezil, mọi thứ không hề khó khăn: "Tôi chưa bao giờ muốn chơi cho Thổ Nhĩ Kỳ kể cả khi LĐBĐ nước này làm mọi cách để có tôi. Với tôi, mong muốn được chơi cho ĐT Đức là rất rõ ràng".
Đó là tâm sự của Oezil năm 2009, khi mới 21 tuổi. Quyết tâm của một chàng trai trẻ, cộng thêm làn sóng ủng hộ đa văn hóa trong cộng đồng nước Đức lan rộng thời bấy giờ biến Oezil thành hình mẫu tiêu biểu của thế hệ mới, không chỉ bó gọn trong thể thao mà mở rộng ra thành vấn đề xã hội.
Oezil được khen ngợi, được xuất hiện ở những nơi trang trọng, có tên trong các bài diễn thuyết của các chính trị gia. Anh, từng là niềm tự hào của nước Đức, cho đến World Cup 2018. Thực ra, là trước đó một chút, khi anh chụp ảnh chung với tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.
Chỉ 4 tháng trôi qua, ký ức 10 năm cống hiến cho Die Mannschaft của Oezil bị gột sạch. Dành cho anh bây giờ là sự cô lập của cộng đồng, cái lườm của truyền thông, một suất trong bài phát biểu chỉ trích của bất kỳ ai đề cao lòng yêu nước truyền thống.
Oezil và Đức, từng 2 mà như 1, giờ song song đến lạnh lùng. "Lòng yêu nước" là gì với một kẻ đã chọn lựa nhưng không còn được thừa nhận? Khi ĐT Đức gặp liên tiếp những kết quả tiêu cực gần đây, Oezil chắc cũng không thể vui bởi ở tuổi 30, anh biết coi đâu là Tổ quốc đây?
