Vâng, thị trường. Có nghĩa đấy không hề là một đội bóng, tổ chức, hoặc chính quyền cụ thể nào. Đôi khi, gã “thị trường” trông có vẻ đáng ghét, giống như gã “công luận” vậy. Nhưng dù muốn hay không muốn, chẳng ai có thể xua tan sự hiện diện khách quan của cái gọi là thị trường chuyển nhượng kia.
Thị trường đẻ ra những mức giá trên dưới 100 triệu euro, nơi các cầu thủ mà số đông cho rằng không đáng giá như thế. Nhưng gã “thị trường” đáng ghét ấy lại không cấm đoán, cũng chẳng bắt buộc ai phải đồng hành với mình.
Nếu như tự thân cái giá chuyển nhượng 90 triệu euro của Higuain là phi lý, vô nghĩa, thì tất yếu là nó không thể tồn tại. Đấy là một lẽ tự nhiên. Sự can thiệp thô bạo của UEFA vào thị trường chuyển nhượng - ví dụ như FFP, tức quy định công bằng tài chính - mới là trái lẽ tự nhiên. Hãy xem rút cuộc thì FFP của UEFA hay thị trường chuyển nhượng “của lẽ tự nhiên” bị xóa sổ.
Ngày xưa, Diego Maradona chuyển từ Barcelona sang Napoli với giá khoảng 10 triệu USD, hay khoảng một phần mười giá chuyển nhượng của Higuain bây giờ! Nhưng chẳng ai ngớ ngẩn đến mức nhìn vào đó để hỏi rằng Higuain có giỏi gấp 10 lần Maradona hay không. Chẳng qua, đấy là luật cung cầu, là vấn đề thời thế, là... thị trường, thế thôi.
Ai cất công nghiên cứu đến ngọn ngành các quy luật của thị trường, sẽ thấy rằng nó chẳng những không đáng ghét mà còn dẫn dắt nhân loại đến sự phát triển nữa. Gã “thị trường” vĩ đại như thế, người ta viết hẳn một quyển sách, e còn chưa đủ, thì làm sao có thể bàn đến trong một trang báo.
Higuain hiện đứng thứ 3 trong danh sách các ngôi sao bóng đá đắt giá nhất xưa nay. Kỷ lục thế giới thuộc về Gareth Bale với giá 100 triệu euro, từ Tottenham sang Real Madrid, năm 2013. Zinedine Zidane hiện đứng thứ 9 trong “top 10” với giá chuyển nhượng 75 triệu euro từ Juventus sang Real Madrid hồi năm 2001. Nhưng hay lưu ý: Zidane chính là kỷ lục gia về giá chuyển nhượng ở thời điểm ấy.
Từ Zidane 2001 đến Bale 2013, kỷ lục chuyển nhượng thế giới chỉ thay đổi có 3 lần trong 12 năm. Kaka qua mặt Zidane vào năm 2009. Cristiano Ronaldo lập kỷ lục mới cũng trong năm ấy. Rồi đến Bale năm 2013. Thay đổi “gấp mấy lần”? Thật... tội nghiệp: từ 75 triệu euro lên 100 triệu euro, tức tăng 33%. Chúng ta hãy nhìn sang một lĩnh vực có liên quan, để hiểu thêm về thị trường chuyển nhượng.
Lúc Zidane lập kỷ lục thế giới về giá chuyển nhượng cầu thủ thì giá bản quyền của giải Premier League là 670 triệu bảng trong 4 mùa bóng 1997-2001, tức 167,5 triệu bảng/mùa. Còn ở mùa bóng sắp tới, giá bản quyền truyền hình của Premier League là 1,712 tỷ bảng. Đấy là con số suy ra từ bản hợp đồng bản quyền truyền hình trị giá 5,136 tỷ bảng trong giai đoạn 2016-2019, mà Premier League bán cho Sky và BT Sport.
Giá bản quyền truyền hình Premier League vừa tăng đến 70% so với hợp đồng gần đây nhất (giai đoạn 2013-2016) và tăng đến 1.000% so với thời điểm 15 năm trước. Mà bản quyền truyền hình chỉ là một trong các nguồn thu chính của bóng đá nhà nghề. Để moi tiền từ giới tài trợ, các đội bóng bây giờ đổi kiểu áo xoành xoạch, có cả kiểu riêng cho áo tập.
Nguồn thu không sao kể xiết, nếu các đội bóng lớn không sẵn lòng trả hàng trăm triệu euro để mua ngôi sao, có khi đấy mới chính là chỗ để... chửi. Bởi suy cho cùng, khán giả là người hưởng lợi khi đội bóng có ngôi sao mới, và khán giả cũng là người trả tiền để nuôi đội bóng.
Đấy là một phần chân dung của gã “thị trường”!
