Trong nhiều trường hợp, người ta có thể sẽ thôi hoặc bớt tranh cãi quanh một sự kiện, nếu hiểu bản chất của sự kiện ấy. Vậy, trước tiên cần hiểu kỹ về VAR, về phương thức sử dụng VAR ở Premier League, và tất nhiên còn phải hiểu luật bóng đá. Xin nhắc lại: hiểu về bản chất của những thứ ấy.

Tranh cãi trong trận Liverpool thắng Man City 3-1 đêm Chủ nhật vừa qua là hai tình huống mà Man City có thể được hưởng phạt đền. Đặc biệt là tình huống ban đầu: nếu Man City được hưởng phạt đền thì hệ quả đi kèm là cũng chẳng có bàn mở tỷ số từ tình huống ngay sau đó cho Liverpool.

VAR - chứ không phải trọng tài chính - là đối tượng gây tranh cãi. Đây là khác biệt lớn giữa Premier League với các giải đấu còn lại vốn cũng sử dụng VAR. Ở những giải khác thì chính trọng tài trên sân, khi được VAR “nhắc”, sẽ xem lại bằng một màn hình ngay trên sân, và tự mình quyết định: có thay đổi quyết định (của chính mình) hay không. Còn ở Premier League, trọng tài không được xem gì cả. Ông ta chỉ được nghe thông báo (có thể trao đổi qua lại), và được ban tổ chức khuyên là nên tin vào thông báo từ phòng VAR, rồi ra quyết định. Chi tiết này thật ra chỉ để giúp Premier League không vi phạm luật bóng đá (dứt khoát chỉ có trọng tài trên sân quyết định mọi chuyện) mà thôi.

Tình huống có phạt đền hay không khi bóng chạm tay cầu thủ phòng ngự trong vòng cấm địa là một tình huống “mỗi người mỗi ý”, thế thôi. Đấy là bản chất “không rõ ràng tuyệt đối” của luật bóng đá. Xin được lưu ý: khi tay cầu thủ ở ngoài thân thể (hoặc “làm cho thân thể lớn hơn”) và chạm bóng, thì đấy cũng chỉ mới là một trong các chi tiết cần tính đến. Còn chi tiết “bất khả kháng” nữa, ví dụ như đối phương sút bóng trúng tay (và không thể chủ động tránh được), hoặc bóng bất ngờ văng vào tay từ cầu thủ đứng quá gần...

Tóm lại, đấy là tranh cãi vì luật không rõ ràng, chứ không phải tranh cãi về VAR. Có chút khác biệt: trong tình huống đầu thì VAR quyết định xem lại thật kỹ, nên trọng tài phải tạm ngưng trận đấu để chờ kết quả. Còn trong tình huống sau thì VAR (có thể) cũng xem lại nhưng thấy ngay rằng trọng tài đúng và không cần thông báo. Ở đây, chúng ta nói “VAR” cho gọn, chứ đấy dĩ nhiên là con người ở trong phòng VAR. Chỗ này thì đúng là có thêm cả tranh cãi về VAR, và cũng vì luật.

Premier League có nhiều tranh cãi hơn bất cứ giải nào là vì cái cách áp dụng VAR của giải này quá vô lý, làm cho sự rõ ràng của môn bóng đá vốn đã không thật rõ ràng, càng giảm đi. Nói dại mồm, lỡ người ngồi trong phòng VAR... cá độ tiền tỷ? Thà là trọng tài trên sân cố ý thay trắng đổi đen, người ta còn biết rõ mặt, rõ tên!

Trận Liverpool - Man City chỉ là “điểm nóng” tiêu biểu. Ngoài ra, luôn có rất nhiều tranh cãi ở những trận khác. Hầu như vòng nào cũng vậy. Khoa học kỹ thuật thì tiến... nhưng chưa tới, chưa thật sự thuyết phục. Soi đi soi lại rút cuộc cũng vẫn tranh cãi. Trong nhiều trường hợp, bản thân khoa học cũng đành bó tay, bởi đề tài tranh cãi chẳng liên quan gì đến độ chuẩn của máy móc.