Ngày xưa, trong cái thời kỳ mà bóng đá đỉnh cao chưa tràn ngập như bây giờ, “CLB 100” rất hiếm thành viên, có một quái kiệt vang danh thế giới về khả năng ghi bàn. Đấy là huyền thoại Gerd Mueller của đội tuyển Đức. Ông từng giữ kỷ lục ghi bàn nhiều nhất trên sân cỏ World Cup. Ông “chỉ” khoác áo đội tuyển Đức 62 lần, nhưng ông ghi đến 68 bàn thắng. Ghi bình quân nhiều hơn 1 bàn mỗi trận là tỷ lệ mà nhiều ngôi sao thậm chí có mơ cũng chưa sánh nổi.

Nhưng, đừng hoài công kể lại “tuyệt tác” hay “siêu phẩm” nào của Mueller. Tuyệt đại đa số bàn thắng của ông, cho đội tuyển Đức cũng như CLB Bayern Munich, đều... chẳng có gì để nhớ. Nói theo hơi hướng phóng đại thì đối phương thậm chí còn không hiểu vì sao Mueller ghi bàn, nói chi đến việc nhớ hoặc kể lại!

Mỗi khi có bóng, Mueller lập tức chuyền ngang hoặc chuyền về cho đồng đội gần nhất. Ông di chuyển lừ đừ như thể chỉ mong trận đấu nhanh chóng khép lại, để còn kịp ra quán bia bù khú với bạn bè. Nếu gọi Bayern là “hùm xám Bavaria” thì tiền đạo Mueller trông như một con hùm già vô hại. Đối phương mất luôn tinh thần cảnh giác. Để rồi, hễ quả bóng được đồng đội đưa đến vị trí có thể ghi bàn, trong khu cấm địa, thì bỗng nhiên Mueller xuất hiện, như từ dưới đất chui lên. Ông luôn có mặt đúng lúc, đúng chỗ, và làm đúng động tác cần làm miễn sao đưa được quả bóng vào lưới. Đa số chỉ là những quả đệm bóng đơn giản. Những cũng có lúc, Mueller bỗng tung chân móc bóng ngay giữa rừng người. Thậm chí, ông đã nhiều lần ghi bàn bằng... ống quyển, khi mọi người có mặt trên sân đều ngỡ rằng cứ phải khống chế quả bóng trước khi muốn làm bất cứ điều gì.

Đấy là vấn đề hiệu quả, còn sự đơn giản trong cách ghi bàn của Mueller chỉ là phương tiện. Dennis Bergkamp thì có phương tiện... ngược lại. Đấy là ngôi sao nổi tiếng với rất nhiều bàn thắng đẹp. Rất nhiều bàn được ghi từ ngoài vùng cấm, hoặc xuất phát từ bên ngoài. Vẫn chỉ là do vấn đề hiệu quả. Bergkamp kể: ông phải lùi ra ngoài vùng cấm địa vì không giỏi chơi bóng trong chỗ chật, không tinh tế, cũng không lanh lẹ. Từ ngoài vùng cấm, Bergkamp nhận bóng và có đủ thời gian cũng như không gian để xử lý. Những bàn thắng được ghi trong hoàn cảnh như vậy thường là đẹp - chứ bản thân Bergkamp không hề chủ trương “ghi bàn thì phải đẹp”.

Cứ phải làm sao để đạt được mục đích, theo con đường nhanh nhất, ngắn nhất, phù hợp nhất với đặc điểm riêng của mình, thế thôi. Bảo Bergkamp cứ phải xuất hiện đúng lúc ngay giữ rừng người, đưa bóng vào lưới tự cự ly 5m như Gerd Mueller, thì đấy mới là sự phức tạp. Cũng vậy, với Man City của Pep Guardiola, hoặc Liverpool của Juergen Klopp, thì điều khó nhất không phải là tấn công liên tục và ghi bàn. Bảo họ kiên nhẫn phòng thủ “xe bus” rồi rình rập ghi bàn từ tình huống phản công mới là điều khó, điều phức tạp.

Premier League, cũng như những giải VĐQG quan trọng khác, thi đấu theo thể thức “marathon” với 38 vòng. Yêu cầu quan trọng nhất trong thể thức này là khả năng chơi bóng nhuần nhuyễn, đến một mức độ “tự động hóa”, để sao cho thế mạnh luôn được phát huy một cách ổn định. Ngược lại, đã tiến được đến mức độ ổn định “như máy”, đôi khi người ta muốn chơi kiểu khác cũng chẳng dễ. Làm đúng cách sở trường của mình và thành công, đấy chính là hiệu quả vậy. Đơn giản hay phức tạp đều được!