Tất nhiên, đầu tiên phải là vấn đề thể chế, tổ chức. Real Madrid và Barca (cùng với Bilbao và Osasuna) là những đội bóng hiếm hoi ở châu Âu được tổ chức theo mô hình socio, tức là các hội viên (socio) là những người làm chủ CLB. Các socio này sẽ bầu ra một ban lãnh đạo, đứng đầu là chủ tịch, để đại diện cho họ giải quyết các vấn đề của đội bóng. Chủ tịch vì thế cũng là CĐV. Và chủ tịch, nếu làm không tốt, sẽ có thể bị hạ bệ ngay lập tức, thông qua bỏ phiếu bất tín nhiệm. 

Trong lịch sử, Real Madrid hay Barca từng mắc không ít sai lầm. Nhưng họ sửa sai rất nhanh. Ví dụ Real Madrid đã thay chủ tịch Ramon Calderon sau khi ông này bị phát hiện có nhiều dấu hiệu làm dối. Hay mới nhất, các CĐV của Barca cũng đã gây sức ép rất mạnh mẽ để chủ tịch Josep Bartomeu và ban lãnh đạo phải từ chức sau khi nổ ra vụ “Barcagate”. Các cule đã hành động hơi muộn - Barca đã thực sự “bê bết” ở thời điểm Bartomeu bước xuống - nhưng rõ ràng là muộn vẫn còn hơn không. 

Tất cả là nhờ cái gọi là “văn hóa”. Trong cuốn “Con đường của Real Madrid”, tác giả Mandis chứng minh bí quyết thành công của Real Madrid chính là đặt bản sắc, văn hóa của CLB làm trung tâm trong mọi chiến lược. CĐV chính là những người góp phần tạo ra bản sắc, văn hóa ấy, cũng là những người có trách nhiệm giám sát, đảm bảo CLB không đi trệch khỏi những giá trị mà họ theo đuổi. Nếu điều đó xảy ra, nhẹ thì họ sẽ la ó, phản đối trên sân, biểu tình ngoài sân. Nặng thì họ sẽ yêu cầu bán cầu thủ, đuổi việc lãnh đạo.

Ở MU không có văn hóa như thế. Từ sau vụ tiếp quản của nhà Glazer vào năm 2005, Quỷ đỏ trở thành một dạng công ty gia đình, dù có niêm yết trên sàn chứng khoán. Sở dĩ trong những năm tiếp theo, chính xác là cho tới khi Sir Alex nghỉ hưu vào năm 2013, MU vẫn thành công là bởi Sir Alex chính là người bảo vệ “tối cao” văn hóa của CLB. Thậm chí, ông chính là văn hóa. Là ngọn hải đăng. Không có ngọn hải đăng ấy, MU như con thuyền lạc giữa biển khơi trong đêm, loay hoay không biết đâu là bến bờ.

Không còn được văn hóa dẫn lối, các tiêu chuẩn ở MU dần bị hạ thấp. Trên sân, họ đưa về những cầu thủ tầm thường, không phù hợp, không sẵn sàng “chết” vì CLB, trái ngược hoàn toàn với hình ảnh “con người Quỷ đỏ” thời Sir Alex (điển hình là Paul Pogba). Ngoài sân, CLB phát triển không theo một chiến lược cụ thể nào. Lối tư duy ngắn hạn khiến họ liên tục phải thay HLV, mỗi HLV lại theo đuổi một triết lý riêng, đưa về một nhóm cầu thủ riêng, và kết quả là MU lúc nào cũng như một nồi lẩu thập cẩm.

Lấy MU hiện tại làm ví dụ. Ten Hag là mẫu HLV thích pressing, nhưng tập thể mà ông tiếp quản lại “không biết pressing”, theo lời người tiền nhiệm Ralf Rangnick. Ông muốn triển khai bóng từ tuyến dưới, nhưng ngay mắt xích đầu tiên - David de Gea - đã hỏng. Ten Hag có thể làm gì? Tất nhiên là yêu cầu mua về những cầu thủ phù hợp và bán đi những cầu thủ không phù hợp. MU làm gì? Vẫn không chịu mua tiền vệ thủ, đẩy đi một thủ môn biết chơi chân, và không xử lý rốt ráo vấn đề Ronaldo.

CĐV có thể làm gì? Ngoài một vài phản ứng tự phát, nhỏ lẻ, cơ bản là chẳng làm gì cả. Ở MU không có, đúng hơn là không còn, văn hóa lắng nghe tiếng nói của CĐV...