“Họ” là CLB Celtic của nền bóng đá khiêm nhường Scotland. Còn thế nào là cái lực lượng “có một không hai” vừa nêu? Đấy là 11 cầu thủ sinh ra và lớn lên trong vòng bán kính 30 dặm quanh SVĐ Celtic Park. Quá ngưỡng mộ “Những con sư tử Lisbon” (vì Celtic đoạt Cúp C1 trong trận chung kết ở Lisbon), CLB lừng danh Real Madrid mời họ đến sân Bernabeu thi đấu trong trận cầu đặc biệt chia tay huyền thoại Alfredo Di Stefano. Hơn 100.000 khán giả nhà của Real đã phải hát vang “Ole! Ole” để khen ngợi... đối thủ. Celtic thắng 1-0, ngay trên sân đội bóng đã đoạt Cúp C1 châu Âu 6 lần trong 12 mùa giải tính đến thời điểm ấy!

Một lực lượng “siêu nội” như Celtic là điều không thể có trong bóng đá đỉnh cao thời nay. Nhưng, “tinh thần Celtic” thì sao?

Vấn đề ở đây không phải là “nội” hay “ngoại”, mà là một lực lượng thuần khiết do chính mình tạo dựng, thay vì rải tiền mua các ngôi sao hoành tráng và lắp ráp thành một đội bóng. Đấy luôn là một trong những giá trị đáng chiêm ngưỡng nhất trong môn bóng đá, dù vẫn biết bóng đá không hề có một công thức thành công hoặc “con đường sáng” bất di bất dịch nào.

Như mọi người đã biết, một phần nguyên nhân đáng kể giúp Liverpool thành công trong mùa giải vừa qua là sự tăng cường thủ môn Alisson Becker và trung vệ Virgil van Dijk (riêng Van Dijk đã đến từ nửa mùa bóng trước đó). Nói Liverpool “mua” được những cầu thủ ấy dĩ nhiên không sai. Nhưng nói thế thì chưa lột tả được thành công của HLV Juergen Klopp. Không chỉ mua, ông đã “theo đuổi” Van Dijk suốt một thời gian dài và luôn tỏ ra kiên định, sau khi những nỗ lực ban đầu không đạt kết quả. 

Chẳng bao giờ có chuyện không mua được Van Dijk thì Klopp nhắm đến một trung vệ nổi tiếng khác để củng cố hàng thủ cho Liverpool. Dứt khoát phải là Van Dijk. Những cái tên khác trong đội hình Liverpool cũng vậy. Điều mấu chốt ở đây là chính Klopp “tạo dựng” một hàng thủ đúng với quan điểm riêng của ông. Còn chỗ khác biệt về giá chuyển nhượng của Van Dijk (75 triệu bảng), Andrew Robertson (8 triệu bảng), Trent Alexander-Arnold (sẵn có) chẳng nói lên điều quan trọng gì.

Tương tự, Pep Guardiola đã xây dựng một Man City theo đúng quan điểm riêng của ông, còn hoàn cảnh thừa mứa tiền bạc của Man City chỉ là một chi tiết thuận lợi, không hề mang tính quyết định. Trước mắt, cách làm của Klopp và Guardiola đang thành công rực rỡ. Họ gợi lại một giá trị xưa, mà những khác biệt trên bề mặt chỉ là khác biệt “kiểu xoắn ốc”: trở lại kiểu cũ, nhưng ở một đẳng cấp cao hơn.

Ngoài nét riêng cụ thể làm cho Celtic năm 1967 quá đặc biệt, thì vấn đề tổng quát của thời kỳ ấy là thành công bằng sự tạo dựng chính mình. Sau Celtic, Cúp C1 châu Âu 1968 thuộc về M.U của Matt Busby. Rồi Ajax và Bayern Munich đều đoạt Cúp C1 châu Âu 3 lần liên tiếp. Tất cả đều là điển hình đáng khâm phục của trường phái tự gầy dựng lực lượng. Và bỗng nhiên, bóng đá đỉnh cao thay đổi hoàn toàn. Trước đó, các CLB thuộc trường phái Latin, với ảnh hưởng rõ ràng từ “ngoại lực”, thống trị hoàn toàn Cúp C1. Từ Real Madrid của Di Stefano, Puskas, Kopa đến Benfica của các ngôi sao “thuộc địa” như Eusebio; đến Inter của HLV Herrera và Luis Suarez.

Bây giờ, từ Man City hoặc Liverpool nói riêng, cho đến hiện tượng Premier League nói chung đang giảm mua, liệu có trở thành cột mốc mở ra một giai đoạn mới: lĩnh vực chuyển nhượng chẳng còn quá quan trọng nữa? Cũng có chỗ hay!