Wenger dùng lão tướng Per Mertesacker. Bên cạnh đó, ông quyết định chơi “phủ đầu”, tấn công rất nhanh trước nhà vô địch Premier League. Thuyết phục đã đành, những quyết định hay của Wenger còn dẫn đến một trận chung kết tuyệt vời trong khía cạnh thưởng thức. Nhưng rút cuộc, chung kết Cúp FA thì cũng chỉ là... một trận. Với giới cầm quân đỉnh cao, thắng thua lẫn nhau trong một trận đấu cụ thể là chuyện bình thường. Thậm chí, trong... nhiều trận cụ thể cũng vậy. Liverpool của Juergen Klopp không thua trận nào mỗi khi gặp các đội mạnh còn lại trong Top 7 Premier League. Nhưng điều đó chẳng hề đi đôi với chuyện Liverpool có thể tranh ngôi vô địch Premier League.

Tại EURO 2016, Italia xuất sắc quật đổ Tây Ban Nha. Thế rồi, ngay trận kế tiếp, Đức thắng Italia. Rồi Pháp thắng Đức. Rồi Bồ Đào Nha thắng Pháp, và đoạt luôn danh hiệu vô địch châu Âu. Bây giờ, Arsenal giương cao chiếc cúp FA, số 1 thế giới về mặt truyền thống. Giống BĐN ở trận địa châu Âu, chiếc cúp không nói lên rằng Arsenal là đội bóng vượt trội ở Cúp FA. Chelsea đã “giúp họ”, loại cả M.U lẫn Tottenham trong các vòng tứ kết, bán kết.

Wenger là - nói chính xác hơn: từng là - tượng đài trong làng huấn luyện. Ông thuộc mẫu HLV làm việc bằng triết lý, như Pep Guardiola. Mà triết lý thì khó thay đổi, thậm chí không thể thay đổi. Triết lý của Pep càng vĩ đại thì đến lúc lỗi thời, hoặc gặp phải môi trường không phù hợp, nó càng trở thành vật cản trên đường dẫn tới thành công. Đấy là một trong những cách giải thích vì sao Arsenal đã không còn khả năng tranh ngôi vô địch Premier League trong hơn chục năm. Đâu thể nào đưa Premier League, Champions League, hoặc bóng đá đỉnh cao nói chung, quay về với cái thời kỳ chuyển giao thiên niên kỷ, để cách huấn luyện của Wenger trở nên phù hợp, thậm chí là độc đáo!

Triết lý của Wenger là: trong hàng tỷ con người sống trên hành tinh, không ai hoàn toàn giống ai. Trong suy nghĩ của Wenger, mọi cầu thủ trên đời đều có sở trường riêng. Và trong “cặp mắt xanh” lão luyện của Wenger, chỗ sở trường ấy luôn được phát hiện và vun đắp sao cho phát huy tác dụng đến mức rực rỡ. Wenger thấy rõ khả năng đá trung phong của một Thierry Henry tầm thường mà số đông chỉ quan sát trong hình hài một cầu thủ đá cánh. Ông biến hậu vệ biên Emmanuel Petit thành tiền vệ trụ xuất sắc. Wenger phát hiện - từ trước khi cả cái lò đạo tạo La Masia kịp thấy - tài năng rực rỡ của cậu bé 16 tuổi Cesc Fabgregas.

Nhưng Wenger không phải là chiến thuật gia lỗi lạc, cũng đâu có xuất sắc về chiến lược đường dài cần có trong thời buổi này. Cặp mắt xanh của ông, từng là “của hiếm”, giờ lại thất thế trước quỹ chuyển nhượng hàng trăm triệu bảng hoặc ngân hàng dữ liệu vô tận của các hãng thống kê như Opta. Bây giờ, cứ hễ có tiền là các “siêu CLB” có luôn “cặp mắt Wenger” để tha hồ chiêu mộ anh hào. Mà dù có chọn nhầm người, họ lại mua ngôi sao khác thay thế - quá đơn giản. Giá trị của Wenger bây giờ thành ra “có cũng như không”.

Hồi Wenger dùng sơ đồ 3-4-3, lần đầu tiên trong 20 năm, ông nói: “Ở tuổi này (gần 70), tôi vẫn có thể thay đổi”. Hay chứ, thậm chí ông còn đáng phục. Nhưng ông can đảm thay đổi cũng chỉ để chạy theo đàn em, thậm chí đàn cháu mà thôi!