Fernando Santos và cột mốc 100 trận cùng ĐT Bồ Đào Nha: 'Nhà triết học' đã thay đổi lịch sử 'Seleccao'

99 trận và một cuộc đời tận tuỵ

Trận đấu với CH Czech lúc 1h45 rạng sáng mai, 10/6, ấn định một cột mốc của HLV Fernando Santos cùng ĐTQG Bồ Đào Nha. Đó sẽ là trận đấu thứ 100 của nhà cầm quân 67 tuổi với trên cương vị HLV trưởng “Seleccao”.

Có thể nói, 8 năm và 99 trận của Santos với ĐT Bồ Đào Nha là khoảng thời gian đáng nhớ bậc nhất trong lịch sử của quốc gia vùng Iberia. Chức vô địch EURO 2016 mãi mãi là mốc son không thể phai nhoà, và cũng là niềm tự hào của cá nhân ông. Bên cạnh đó, chức vô địch Nations League trong lần đầu tiên giải đấu tổ chức hay xếp thứ tư Confederations Cup cũng là thành tích của 8 năm vinh quang và gian khó.

Viên gạch đầu tiên xây nên triều đại Fernando Santos bắt đầu từ ngày 24/9/2014. Đó là thời điểm ĐT Bồ Đào Nha gây thất vọng cùng cực với Paulo Bento. Tại bảng I vòng loại EURO 2016, “Brazil châu Âu” thua 0-1 Albania ngay trên sân nhà. Đó không chỉ là một thất bại, đó còn là nỗi hổ thẹn của NHM. 

Trong bối cảnh ấy, LĐBĐ Bồ Đào Nha tìm đến Fernando Santos. Một quyết định dũng cảm của tất cả. Khi ấy, ấn tượng của công chúng Bồ Đào Nha về ông không mấy thiện cảm. Những năm tháng hào hùng dẫn Porto (1998-2001), Sporting Lisbon (2003-04), Benfica (2006-07) đã qua từ lâu. Thực tế, sự nghiệp của Santos chỉ quanh quẩn ở Bồ Đào Nha và Hy Lạp. 

Đặc biệt, ông để lại hình ảnh rất xấu ở VCK World Cup 2014, khi đang dẫn dắt ĐTQG Hy Lạp. Trong trận đấu giữa Hy Lạp và Costa Rica ở vòng 1/8, HLV Santos bị truất quyền chỉ đạo vào cuối hiệp phụ vì có phản ứng không đúng mực với nhân viên làm nhiệm vụ trong trận đấu. Sau đó, FIFA cấm Santos chỉ đạo tới 8 trận! Phải bằng các cuộc vận động hành lang, giới quan chức bóng đá Bồ Đào Nha mới giúp vị thuyền trưởng của mình giảm án xuống còn 2 trận.

Sự thành công của “học thuyết vô vi”

Trong thế giới của các nhà cầm quân, Fernando Santos không phải cái tên nổi bật. Người ta gọi ông là “Kỹ sư”, bởi thực tế Santos không coi bóng đá là máu thịt. Sau sự nghiệp cầu thủ không mấy nổi bật, ông đã tính về chuyện chuyển hướng khi theo học ngành Điện tử - Viễn thông như một cách để hướng về phía trước. Đã có lúc Santos làm Giám đốc bộ phận kỹ thuật của resort 5 sao Palacio. Nhưng sau tất cả, bóng đá vẫn là thứ gắn kết Santos với lịch sử.

Chiến tích đăng quang Euro 2016, vai trò của HLV Santos thậm chí còn kém nổi bật hơn cả “trợ lý” Ronaldo. Trận chung kết với Pháp, người ta sẽ nhớ mãi về hình ảnh Ronaldo hò hét đốc thúc bên đường pitch, bên cạnh là một Fernando Santos trầm tư, lo lắng. 

Nhưng ông luôn là vậy. Phẩm giá của Santos là giữ được sự trầm tĩnh để đưa ra các quyết định sáng suốt. Các quyết định điều chỉnh chiến thuật, thay người của Santos ở Stade de France ngày 10/7/2016 đều chính xác mang đặc tính của một kỹ sư điện toán vậy: Từ việc ứng phó với chấn thương của Ronaldo đến tung người hùng Eder vào sân ở giai đoạn cuối trận. 

Sự bình tâm của Fernando Santos giúp Bồ Đào Nha chống chịu với những va đập, để rồi khi thời cơ đến, đội bóng của ông lập tức đưa ra cú đấm thép kết liễu đối thủ. Đó là hình ảnh của ĐT Bồ Đào Nha trong suốt 8 năm làm việc với Fernando Santos. 

8 năm, 2.814 ngày, một hành trình rất dài với nhiều được mất, nhưng “Seleccao” không bao giờ dừng lại. Sau khi đã hiện thực hoá giấc mộng Euro 2016, thêm chút thành công nho nhỏ ở Nations League 2018/19, Santos và các học trò vẫn đang miệt mài hướng về World Cup 2022, với tham vọng chạm tay đến cúp vàng Jules Rimet - đỉnh cao danh vọng khiến bao thế hệ tài năng Bồ Đào Nha phải mòn mỏi đi tìm.

Ngày nhậm chức ở Bồ Đào Nha, HLV Santos tự tin rằng: “Chúng ta sẽ vượt qua vòng loại rồi vô địch Euro”. Ông nói được và làm được, đưa “Brazil châu Âu” lên đỉnh cao trên đất Pháp. Hành trình giành vé World Cup 2022 của Bồ Đào Nha không hề yên ả, nhưng Santos và các học trò đã sẵn sàng để viết nên một thiên sử thi hào hùng ở Qatar mùa đông năm nay.