Cuối mùa giải 2014/15, sân Nou Camp liên tiếp đón những niềm vui. Tại đây, Barca ăn mừng chức vô địch La Liga lần thứ 23 trong lịch sử, mặc dù cũng tại đây, các culé rơi những giọt nước mắt chia ly dành cho Xavi Hernandez.

Nhưng nhiệm vụ của lão tướng từng là “linh hồn” trong lối chơi thời Pep Guardiola chưa kết thúc. Trước mắt anh vẫn còn 2 trận chung kết quan trọng nữa. Barca mới chỉ vượt qua 1/3 chặng đường. Họ còn phải đụng độ Athletic Bilbao tại chung kết cúp Nhà Vua vào rạng sáng mai, trước khi hành quân tới Berlin đá chung kết Champions League gặp Juventus, cho mục tiêu ăn ba vĩ đại.

Nhìn vào khoảng cách trên BXH, có vẻ sự chênh lệch thực lực giữa Barca và Bilbao rất lớn. Nhà tân vô địch đứng cao hơn đối thủ tới 6 bậc, và có nhiều hơn 39 điểm. Thêm nữa, nếu như Bilbao chỉ ghi được trung bình 1,1 bàn thắng/trận, thì Barca có 2,9 bàn/trận. Số bàn thua của đội bóng xứ Basque cũng tương đương với số bàn thắng, họ kết thúc mùa giải với hiệu số bàn thắng bại chỉ là +1. Con số ấy với đoàn quân đỏ-xanh xứ Catalan, vốn nhận số bàn thua ít nhất, là +89.

Ngay cả số tiền đã bỏ ra ở kỳ chuyển nhượng mùa Hè cũng cho thấy khoảng cách mênh mông giữa 2 CLB. Bilbao, luôn tự giới hạn mình qua việc chỉ sử dụng những tài năng xứ Basque, đã chỉ chiêu mộ một mình Borja Viguera với giá chưa đầy 1 triệu bảng. Trong khi đó, Barca mua sắm tưng bừng trước khi bị cấm chuyển nhượng, với tổng số tiền bỏ ra lên tới hơn 130 triệu bảng cho những Luis Suarez, Ivan Rakitic và Claudio Bravo.

Đó là những con số cho thấy sự đối lập trời biển giữa Bilbao và Barca. Nhưng thống kê thì vẫn chỉ là lý thuyết, còn trên thực tế, khoảng cách về thực lực giữa họ không lớn đến như thế.

Mùa 2014/15 của Bilbao có lúc tưởng như đã phải khép lại từ khi nó chưa kịp bắt đầu. Sau khi đánh bại Napoli ở loạt play-off giành quyền dự vòng bảng Champions League, thầy trò Ernesto Valverde sa sút dần. 8 vòng đầu tiên ở La Liga họ chỉ thắng 1, đồng thời chỉ giành được 1 điểm từ 4 trận đầu tại vòng bảng cúp châu Âu.

Từ một đội ngũ mạnh mẽ mùa 2013/14 đã giành vị trí thứ 4 tại La Liga, Bilbao xuống dốc không phanh. Có thể viện lý do đội bóng này đã mất đi Ander Herrera trong mùa Hè năm ngoái, nhưng với những nhân tố còn lại như Ander Iturraspe, Mikel Rico và Benat, họ vẫn còn đủ nền tảng để phát triển hệ thống cũ đi đến thành công.

Nếu như cá nhân Iturraspe tỏa sáng ở giai đoạn đầu mùa và gần như một mình vực cả đội bóng dậy, thì những Aymeric Laporte, Ibai Gomez và Markel Susaeta đều đồng loạt sa sút. Ấy là chưa kể những sai lầm đến thường xuyên từ thủ thành từng rất đáng tin cậy, Gorka Iraizoz.

Valverde, nhà phát minh sáng chế ra bộ máy tuyệt vời ở mùa trước đã thất bại liên tục với những thử nghiệm và thay thế của ông ở giai đoạn đầu mùa này, khiến Bilbao "rơi tự do" và chìm đắm ở đáy BXH giai đoạn giữa tháng 10 năm ngoái. Thời điểm đó, BLĐ Bilbao đã tính việc bổ nhiệm HLV cũ của Barca là Gerardo Martino thay Valverde. Thế rồi, sự kiên trì của chiến lược gia 51 tuổi đã được đền đáp. Những thay đổi của ông đưa Bilbao dần trở lại, dù không đủ để một lần nữa giành vé tới trời Âu.

Để so sánh, Barca đã nhận được vô vàn lời ca ngợi với chuỗi 29 chiến thắng trong 33 trận trên mọi đấu trường kể từ tháng 1. Cùng thời gian, Bilbao cũng chỉ phải nhận 3 trận thua trong chặng lượt về La Liga, 2 trong số đó là những thất bại trước đối thủ mạnh Sevilla và chính Barca.

Từng cá nhân của Bilbao đang được hưởng lợi bởi chiến thuật mới Valverde sử dụng, từ trung vệ Xabier Etxeita, tiền vệ trụ Mikel San Jose, những cầu thủ đa năng Andoni Iraola và Mikel Rico, tiền vệ công Inaki Williams cho tới chân sút Aritz Aduriz. Đáng chú ý nhất là cái tên cuối cùng, một tiền đạo năm nay đã 34 tuổi. 

Mùa này, Aduriz chính là cầu thủ người Tây Ban Nha ghi bàn nhiều nhất ở La Liga với 18 pha lập công. Mỗi khi thiếu vắng anh, lối chơi của Bilbao lập tức mất đi sự hiệu quả thường thấy, và ngược lại, chính chiến thuật Valverde xây dựng dường như được “đo ni đóng giày” riêng cho Aduriz.

Khi đạt phong độ tốt, đội bóng của Valverde chơi rất quyết liệt, tốc độ và hiệu quả. Chiến thắng 1-0 trước Real Madrid chính là một ví dụ điển hình, và một màn trình diễn tương tự sẽ đem lại hy vọng cho họ trước trận đánh cuối cùng ở cúp Nhà Vua. Tuy nhiên, chấn thương của Iker Muniain lại khiến đội bóng này mất đi một mũi nhọn tấn công khó lường.

Kể từ năm 1984, thời điểm Bilbao "ăn ba", họ đã không giành lấy nổi một danh hiệu nào. Ba năm trước họ kết thúc mùa giải với tư cách đội á quân cúp Nhà Vua và Europa League. Đội đã đánh bại họ ở chung kết cúp Nhà Vua khi ấy, trớ trêu thay, chính là Barca.

Bilbao có khát khao chấm dứt quãng thời gian quá dài không danh hiệu, nhưng những người Catalan, hay cụ thể là HLV Luis Enrique cũng mong muốn san bằng thành tích giành cú ăn ba của người bạn cũ Pep Guardiola ngay ở mùa bóng đầu tiên dẫn dắt Barca. Xavi cũng hy vọng khép lại sự nghiệp đỉnh cao huyền thoại của anh bằng một mốc son thật vĩ đại.

Bất cứ đội bóng nào thuộc Top 8 La Liga đều đủ sức cạnh tranh các danh hiệu, khác biệt duy nhất giữa họ với nhóm dẫn đầu là sự ổn định, điều được quyết định bởi chiều sâu đội hình. Nếu giai đoạn sa sút của họ tới vào cuối mùa, những mục tiêu đặt ra sẽ bị tác động (điển hình là Villarreal). Nhưng Bilbao thì ngược lại, và họ đang có phong độ tốt ở thời điểm cần thiết.

Barcelona trên sân nhà Nou Camp nghiễm nhiên được đánh giá cao hơn, nhưng chênh lệch giữa họ và Bilbao sẽ không mênh mông như người ta tưởng. Bởi năm ngoái, đội bóng của Valverde đã chứng tỏ họ đủ sức giành vé dự Champions League. Tại Catalan rạng sáng mai, họ sẽ một lần nữa chứng tỏ điều đó.