Những vấn đề của Barca và Real ở cả giải quốc nội và châu Âu là điều mà ai cũng nhìn ra. Và chúng không thể được giải quyết chỉ bằng việc sa thải Ronald Koeman và Carlo Ancelotti.
Barca là đội bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi tính độc đoán của người thuyền trưởng. Nếu là Xavi, Paulo Sousa, hay bất cứ ứng viên thay thế Koeman ngồi vào ghế nóng tại Camp Nou nào khác, họ đều sẽ muốn sơ đồ 4-3-3 được hoạt động đúng cách hơn: Nhanh hơn và ít tạt đi.
Real ở một trạng thái tốt hơn Barca, cho đến trước lúc thua liền 2 trận không thể ngờ trước Sheriff - bé hạt tiêu đến từ Moldova, và Espanyol - tân binh tại La Liga mùa này và mới thắng được Real 1 lần suốt 14 năm qua.
Giới chuyên môn nhận xét tuyến giữa của Real đã xuống cấp trầm trọng và thậm chí không thể cầm nổi bóng. Bài toán tương tự với Barca khi việc triển khai bóng, thứ từng là sở trường của họ, giờ thành thử thách lớn nhất.
Thực trạng của Barca và Real ảnh hưởng trực tiếp tới ĐT Tây Ban Nha, bất chấp việc họ chỉ thua sát nút nhà vô địch Italia ở loạt luân lưu tại bán kết EURO 2020.
Vấn đề của Tây Ban Nha bây giờ là họ không thể pressing, hoặc thậm chí không pressing. Một đội tuyển từng đưa thứ bóng đá kiểm soát, pressing tầm cao, chuyền bóng cho tới khi nào thắng thì thôi giờ đang phớt lờ chính bản sắc của mình. Họ có nguy cơ bị các đối thủ khác vượt qua.
Cần lưu ý, những đặc điểm trên hoàn toàn không phải sáng tạo của Barca hay Tây Ban Nha. Chúng đã có từ lâu và chỉ được đưa đến đỉnh cao thông qua tiki-taka của Barca trong giai đoạn 2008-2012.
Bí quyết chiến thắng của Barca hay ĐT Tây Ban Nha khi đó đơn giản là không cho đối thủ chơi bóng, thậm chí là chạm vào quả bóng. Họ kiểm soát toàn bộ mặt sân thông qua những đường chuyền ngắn với độ chính xác cao. Cái lõi La Masia phát huy tác dụng tối đa khi việc pressing Barca hay ĐT Tây Ban Nha gần như là không thể.
Đến khi mất bóng, người Tây Ban Nha còn có cái gọi là "quy tắc 6 giây" để gây sức ép thật nhanh và đoạt lại bóng bằng được trong khoảng thời gian ngắn ngủi đó.
Cướp lại được bóng, vòng tuần hoàn luân chuyển bóng cho tới khi ghi bàn được nối tiếp, cứ thế dồn đối thủ đến chân tường và không cho họ một cơ hội phản kháng. Trong lịch sử, chưa bao giờ có đội tuyển nào vô địch 3 giải đấu lớn liên tiếp là EURO (2008 và 2012) và World Cup (2010) chỉ trong 5 năm như vậy. Điều đó cho thấy tính ưu việt của lối chơi.
Tiki-taka đi xuống theo quy luật nhưng nhiều người tin tính ưu việt của nó không mất đi hay bị đối phương bắt bài. Nó đơn giản chỉ là không có người kế thừa đủ tầm thôi khi lứa Xavi và Iniesta giải nghệ. Nhưng kể cả như thế, hổ chết còn để lại da, không ai nghĩ Tây Ban Nha lại mất chất như bây giờ.
Lần gần nhất Barca vô địch Champions League là từ 2015. Lần gần nhất Real vô địch châu Âu là từ 20018. Kể từ đó, hai đội bóng này chỉ đi xuống. Những ngôi sao lớn nhất là Ronaldo và Messi cũng lần lượt rời La Liga, khiến giải đấu mất đi tính biểu tượng vốn có.
Khi không còn những ngôi sao dẫn đường nữa, Barca và Real cũng đi ngày một xa khỏi con đường vinh quang của mình. Họ thậm chí đánh mất bản sắc, và mải miết đi tìm những người đủ khả năng để định danh lại đội bóng. Trong tương lai gần, điều đó là bất khả thi.
EURO 2020 chứng kiến một Tây Ban Nha không có thành viên của Real Madrid nào. Tới đây, theo sự đi xuống của Barca, dấu ấn La Masia cũng sẽ dần lặn nốt. La Roja có hình dạng ra sao sẽ do một tay Luis Enrique nhào nặn.
