Phát biểu trước thềm World Cup 2014, HLV trưởng đội tuyển Mỹ Juergen Klinsmann nói ra một điều mà có lẽ số đông trong chúng ta sẽ cho là hết sức bình thường: “Chúng tôi không thể vô địch kỳ World Cup này, đơn giản vì chúng tôi chưa ở đẳng cấp như thế”. Ngay lập tức, tiền đạo ngôi sao Landon Donovan kịch liệt phản đối trên truyền hình. Bình luận viên Michael Wilbon của ESPN thì bức xúc đến nỗi cho rằng Klinsmann “nên cút khỏi nước Mỹ”!
Đội tuyển Mỹ quả chưa đủ đẳng cấp để vô địch World Cup? Ai cũng nói được như thế, dĩ nhiên. Nhưng chẳng lẽ bình luận viên của một kênh truyền thông lớn như Wilbon lại ngây thơ đến nỗi không nghĩ ra điều đó? Người trong cuộc như ngôi sao Landon Donovan càng không thể không thấy rõ những cầu thủ cỡ... bản thân anh đang đứng ở đâu trong bản đồ bóng đá quốc tế. Phải có cái lý, khi người Mỹ cho rằng câu nói của Klinsmann chẳng những không đúng mà còn mang tính xúc phạm.
Cũng không có gì khó khăn để tìm ra những ví dụ kiểu Hy Lạp hoặc Đan Mạch từng vô địch EURO. Khi đội tuyển Đan Mạch viết nên “cổ tích Andersen” tại EURO 1992, thì Klinsmann chính là nhân chứng tiêu biểu nhất. Ông đang ở vào thời kỳ đỉnh cao phong độ. Ông khoác áo đội tuyển Đức - đội bóng thành công nhất trên sân cỏ quốc tế qua mọi thời đại.
Đội tuyển Đức của Klinsmann và đồng đội khi ấy đang giữ danh hiệu ĐKVĐ World Cup. Và theo “Hoàng đế” Franz Beckenbauer thì đội tuyển Đức năm 1992 phải mạnh hơn rất nhiều so với chính đội bóng mà ông đưa lên ngôi vô địch World Cup 1990. Beckenbauer nói: “Tôi không thể tưởng tượng đội bóng này sẽ mạnh như thế nào khi có thêm các ngôi sao từ Đông Đức. Không hình dung nổi”.
Đúng là không hình dung nổi. Đội ĐKVĐ World Cup được bổ sung những Matthias Sammer, Thomas Doll, Andreas Thom, và họ... thua Đan Mạch 0-2 trong trận chung kết EURO 1992. Klinsmann vẫn không hiểu ra bài học bóng đá, hay bài học của cuộc sống, trong câu chuyện ấy?
Đan Mạch thuở ấy cũng chẳng khác gì đội tuyển Anh của Gareth Southgate bây giờ. Nếu chỉ thuần túy nhìn vào lực lượng, nhìn vào đẳng cấp, rõ ràng Tam sư không có mẫu ngôi sao thượng thặng như Lionel Messi, Cristiano Ronaldo, Manuel Neuer, Luis Suarez, Neymar. Tổng quát hơn, người Anh đã phải kỷ niệm cột mốc đúng nửa thế kỷ kể từ lần gần đây nhất, cũng là lần duy nhất trong lịch sử Tam sư đoạt được một chức vô địch quan trọng.
Gặp lúc mọi chuyện suôn sẻ, Anh thắng 2, hòa 1 trong 3 trận liên tiếp trước Malta, Slovenia, Scotland, và người ta... chúc mừng thành công của HLV tạm quyền Southgate. Gặp lúc không được như ý, Anh thua cả Iceland, trong một trận đấu quan trọng. Trên lý thuyết, Anh như thế đương nhiên là chẳng có hy vọng tranh chấp ngôi cao, kể cả khi họ lấy vé dự VCK World Cup 2018. Còn trên thực tế, chuyện gì lại không thể xảy ra. Nếu không vô địch nhưng vào bán kết một cách thuyết phục thì cũng đã là quá hào hùng rồi. Hàn Quốc hoặc Thổ Nhĩ Kỳ đều đã làm được như vậy. Chẳng lẽ đội tuyển Anh không thể làm được như vậy?
Vấn đề là ở chỗ, Southgate nói riêng và cả FA nói chung cần có ý tưởng đặc sắc để vượt qua mọi giới hạn tầm thường của bóng đá Anh. Cứ mải loay hoay đếm xem nước Anh hiện có 1-2 hay 4-5 cầu thủ giỏi, cứ phải suy tính xem một đội cần bao nhiêu cầu thủ giỏi để vô địch World Cup, thôi thà... đừng dự giải nữa! Sáng tạo, đột phá thế nào, đấy là việc của Southgate. Nhưng, đấy mới là điều quan trọng nhất.
