Trong 3 trận liên tiếp tại Premier League, và đúng theo nghĩa đen là chạy thật nhanh, Arsenal đều ghi bàn từ các pha phản công tốc độ. Đây là lần đầu tiên họ làm được điều này trong suốt 5 rưỡi rưỡi dưới thời HLV Mikel Arteta. Theo định nghĩa của Opta, đó là những tình huống dẫn đến cú sút sau khi đội đang phòng ngự giành lại bóng bên phần sân nhà và tổ chức phản công nhanh.
Leandro Trossard mở tỷ số trong trận hòa 1-1 trên sân của Everton cuối tuần trước, sau khi Arsenal phá một quả tạt và cú đánh đầu của Idrissa Gueye vô tình đưa bóng vào đường chạy của Raheem Sterling. Sterling phối hợp với Trossard trong pha hai đánh hai, và chỉ 8 giây sau, bóng đã nằm trong lưới của The Toffees.
Tại vòng đấu giữa tuần trước đó, khi tiếp Fulham trên sân nhà, Arsenal đang kéo thấp đội hình phòng ngự và dẫn 1-0 ở giữa hiệp hai, thì trung vệ Joachim Andersen của đội khách cố gắng tung một đường chuyền xuyên tuyến táo bạo. Declan Rice cắt được bóng và lập tức chuyền lên cho Gabriel Martinelli, một trong bốn cầu thủ áo đỏ đang lao về phía trước. Martinelli đẩy bóng sang phải cho Mikel Merino, và sau đó di chuyển vào vòng cấm để nhận lại đường chuyền trả về, rồi khéo léo vẩy bóng cho Bukayo Saka đệm bóng vào lưới ở cột xa.
Hai tình huống đó đều rất ấn tượng. Nhưng bàn thắng trước Brentford hôm 12/4 vừa qua mới thực sự là bài mẫu cho phản công. Ngay khi David Raya bắt gọn quả phạt góc của Bryan Mbeumo, Rice lập tức thoát khỏi vai trò phòng ngự và tăng tốc lên phía trên. Tiền vệ mang áo số 41 đã thực hiện một pha chạy tương tự 4 phút trước đó và Raya đã cố gắng chuyền cho anh, song tình huống đó không thành công. Lần này thì khác, một phần nhờ Martinelli - vốn đứng sẵn ở rìa vòng cấm địa của Arsenal để chờ thời cơ phản công - cũng bứt tốc, kéo theo Mikkel Damsgaard rời khỏi vị trí và tạo khoảng trống cho Rice.
Partey băng lên hỗ trợ, tạo thành thế ba đánh hai và tung cú sút hạ Mark Flekken từ đường chuyền của Rice. Tuyển thủ Anh đã dẫn bóng gần như từ vòng cấm bên phần sân nhà tới sát vòng cấm đối phương, và chỉ cần hai đường chuyền, Arsenal đã đưa bóng vào lưới Brentford - chỉ trong 15 giây kể từ lúc bóng còn ở sân nhà.
HLV Arteta thường xuyên dành lời khen cho khả năng phản công của đối thủ. Trước trận đấu, ông từng ca ngợi Brentford ở khía cạnh này, và hồi tháng trước cũng từng khen ngợi Chelsea về khả năng phản công. Đáng chú ý là khi được hỏi về sự khác biệt giữa Brentford và Real Madrid - đối thủ ở tứ kết Champions League - Arteta cho rằng đó sẽ là "trận đấu hoàn toàn khác, với đối thủ hoàn toàn khác".
Không chỉ là khác biệt về đẳng cấp, mà còn ở cách trận đấu diễn ra. Một cách dễ hiểu, Arteta thường cẩn trọng hơn trong các trận đấu loại trực tiếp châu Âu. Nhưng tại Premier League, đôi khi cần chủ động làm cho trận đấu mở hơn, bất chấp có thể đối mặt với rủi ro thể lực hay mất an toàn phòng ngự.
Thú vị là, Arsenal hiện đang xếp thứ 3 ở Premier League mùa này về số bàn thắng từ phản công nhanh (9), chỉ sau Liverpool (13) và Tottenham (10), song lại chỉ đứng thứ 11 về số cú sút từ những tình huống như vậy (19 cú sút). Đây là một khía cạnh mà Pháo thủ cực kỳ hiệu quả dưới thời Arteta, khi họ ghi nhiều hơn chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) đến 7 bàn từ những pha dứt điểm phản công nhanh, kể từ mùa 2020/21.
Brentford đã ra sân với đội hình có chiều cao trung bình nhỉnh hơn Arsenal khoảng 3cm, và Trossard - đảm nhận vai trò trung phong - gặp khó khăn trước hai trung vệ to cao là Nathan Collins và Sepp van den Berg. Vì Trossard đơn độc, nên khi Raya thực hiện các pha phát bóng dài nhằm bỏ qua lớp pressing một kèm một của Brentford, đội khách có lợi thế hai đánh một: một trung vệ cản đường di chuyển của Trossard, người còn lại dễ dàng tranh chấp bóng bổng.
Cơ hội rõ ràng còn lại duy nhất của Arsenal là pha đánh đầu tung lưới từ tình huống bóng hai sau một quả phạt góc, song bị từ chối do việt vị. Trước một đối thủ có cách phòng ngự lai - vừa sẵn sàng pressing cao, vừa biết lùi sâu phòng thủ số đông - Arsenal không có nhiều phương án tiếp cận khung thành, và gần như không thể tận dụng bóng bổng.
Brentford cũng khóa chặt các pha phản công của Arsenal. Christian Norgaard và Kevin Schade đều nhận thẻ vàng trong hiệp một vì các pha phạm lỗi chiến thuật, nhằm ngăn chặn các đợt dốc bóng của đội chủ nhà. Bàn của Partey là cơ hội lớn duy nhất mà Arsenal tạo ra trong trận đấu ấy, và nó đến từ khả năng cầm bóng đường dài - đúng với sở trường từ thời Rice còn chơi cho West Ham.
Arteta cho biết, cơ hội tạo ra các pha bóng như thế này "phụ thuộc vào hành vi của đối thủ. Trong hiệp một, chúng tôi có một vài cơ hội. Khi họ pressing, đá kèm người nhiều hơn và muốn mạo hiểm hơn để lộ ra những khoảng trống, thì bóng chết (ví dụ như tình huống phạt góc dẫn đến phản công) là thời điểm rõ ràng nhất, vì có rất nhiều không gian để chạy".
Arsenal đã tận dụng tốt hơn những tình huống "rõ ràng" đó mùa này: 9 bàn thắng từ 19 cú sút phản công nhanh là con số cao nhất họ từng đạt được dưới thời Arteta. Đáng chú ý, các bàn phản công này mới chỉ xuất hiện gần đây. Ở 20 vòng đầu mùa, Arsenal chỉ có 2 bàn từ phản công, nhưng đã ghi thêm 7 bàn trong 12 vòng gần nhất.
Nếu có ai đó cho rằng Arsenal nên tận dụng khả năng phản công nhiều hơn, đặc biệt khi Kai Havertz đang chấn thương và đội thiếu một điểm tựa tấn công tuyến đầu, thì những trận gần đây cho thấy: lớp chiến thuật này hoàn toàn có thể trở thành phần không thể thiếu trong cách tấn công của họ - ngay cả khi Havertz trở lại - nhất là với một đội vẫn còn hạn chế trong khâu tạo cơ hội từ thế trận kiểm soát.
Phản công không còn là vũ khí dành riêng cho các đội cửa dưới, mà là sản phẩm tất yếu từ tốc độ và thể lực - những thứ mà các đội bóng lớn như Arsenal hướng tới khi xây dựng đội hình với triết lý pressing không bóng cường độ cao. Mùa này đã có 99 bàn từ phản công nhanh ở Premier League - nhiều hơn cả mùa trước (87 bàn).
Phần lớn thành công của Arsenal trong hai mùa qua đến từ khả năng ngăn chặn và phòng ngự các pha phản công của đối thủ. Để tiếp tục đua vô địch một cách nghiêm túc, với trước mắt là Real Madrid, có lẽ đã đến lúc Pháo thủ cần tiến hóa và biến phản công trở thành một mũi nhọn thật sự trong chiến thuật tấn công của mình.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
