Phút 77, bóng được đưa đến vị trí của Grafite, lúc này đang có mặt ở phần sân của Bayern. Tổng cộng có 4 cầu thủ Wolfsburg. Tình huống phản công hứa hẹn rất khó lường nhưng những người Bavarian nhanh chóng lùi về, cân bằng quân số với bên cầm bóng. Chủ công của "Bầy sói xanh" không vì thế mà nao núng. Anh dẫn bóng xộc thẳng vào vòng cấm địa, luồn lách qua khe hở giữa hai hậu vệ áo đỏ, rồi tiếp tục dùng động tác giả đi bóng qua thủ thành Michael Rensing.

Vẫn còn hai cầu thủ đứng chắn trước khung thành, cơ hội ghi bàn dường như đã trôi qua khỏi tầm tay. Nhưng phần cuối của vở kịch là một cú dứt điểm để đời. Grafite gần như chỉ còn lựa chọn trả bóng thì đột nhiên anh giật gót lạnh lùng. Bóng lăn chầm chậm qua cả Breno lẫn Andreas Ottl vào góc khung thành. Một bàn thắng đi vào lịch sử Bundesliga.

Phong độ siêu hạng của Grafite trở thành biểu tượng của Wolfsburg 08/09, khi đội bóng của công nhân hãng xe Volkswagen giành chức vô địch Bundesliga. Chân sút Brazil kết thúc mùa giải với tư cách vua phá lưới, còn đối tác trên hàng công của anh là Dzeko về thứ hai. Tới nay, đó vẫn là chức vô địch duy nhất của Wolfsburg.

Grafite sinh ra và lớn lên ở Campo Limpo, một trong 96 quận của Sao Paulo. Cũng như hầu hết cầu thủ Brazil khắp thế giới, anh trưởng thành trong những điều kiện hết sức khiêm tốn. Ở tuổi 21, anh vẫn phải đi bán những túi nylon đựng rác đến từng nhà để mưu sinh. Thậm chí đó cũng không phải là công việc dễ dàng gì vì cư dân có thể lựa chọn mua sản phẩm tương tự ở các siêu thị tiện lợi địa phương. 

Việc kinh doanh của Edinaldo Batista Libanio, tên thật của Grafite, chỉ dừng lại khi anh được một CLB địa phương tên Matonese ký hợp đồng chuyên nghiệp năm 1999.

“Ruột bút chì”, ý nghĩa của ‘Grafite’ trong tiếng Bồ Đào Nha, đi qua vài CLB lớn nhỏ, có cả Gremio từng hai lần vô địch Copa Libertadores, nhưng hầu hết đều thất bại. Sự nghiệp bóng đá có lúc đưa Grafite phiêu bạt đến giải vô địch Hàn Quốc, khoác áo Anyang LG Cheetahs nhưng vẫn không khá hơn. 

Một cơ hội nữa được Goias trao cho năm 2003. Grafite gọi đây là cuộc tái sinh của sự nghiệp. Anh thi đấu ấn tượng, ghi được 12 bàn ở Brazil Serie A, giành giải Bola de Prate, tương đương danh hiệu cá nhân tiền đạo xuất sắc nhất giải. Sao Paolo từng gọi anh về nhà. Tại đây anh có cơ hội vô địch Copa Libertadores rồi vô địch Club World Cup sau khi đánh bại Liverpool.

Châu Âu ngay lập tức chú ý đến Grafite, và Le Mans, khi đó vừa thăng hạng Ligue 1, mang anh đến cựu lục địa năm 2006. Trong mùa giải đầu tiên ở Pháp, anh dẫn đầu danh sách ghi bàn cho CLB với 12 bàn. Dù vậy, việc anh chuyển sang Wolfsburg với phí chuyển nhượng 7,5 triệu euro khiến người ta không khỏi ngạc nhiên. 

Roger Wittmann, người đại diện mà lẽ ra nên là một con bạc, giới thiệu Grafite với một số CLB Bundesliga, rằng anh là một tiền đạo đáng tin cậy. HLV Felix Magath bán tín bán nghi nhưng vẫn gửi trợ lý Bernd Hollerbach đến Pháp xem Grafite thi đấu. 

Nên biết rằng trong vụ mua Dzeko từ FK Teplice, cựu HLV Bayern cũng tin tưởng người cấp dưới của mình. Trong khi việc chiêu mộ tiền đạo trẻ của Bosnia diễn ra nhanh chóng, khi Hollerbach đi đến kết luận “phải mua”, thì trong trường hợp Grafite, ông cảm thấy không thuyết phục lắm.

Sau cùng thì vụ chuyển nhượng cũng được thông qua, với ý định của Magath tăng chiều sâu hàng công của Wolfsburg. Với lại, những cầu thủ Brazil thường rất khó lường.

Ở Bundesliga, VfL Wolfsburg là một trường hợp dễ gây tranh cãi. Một mặt họ đại diện cho tầng lớp công nhân của hãng xe Volkswagen, tức là CLB thuộc về người hâm mộ đúng chuẩn truyền thống bóng đá Đức. Một mặt, tập đoàn xe hàng đầu thế giới đã có hơn 20 năm tài trợ cho CLB, đồng nghĩa có quyền kiểm soát rất lớn vào những vấn đề hệ trọng. Wolfsburg đứng giữa lằn ranh kẻ phản diện và đồng minh ở Bundesliga.

Bục vinh quang chưa bao giờ có mặt Wolfsburg cho đến mùa giải năm đó. Họ trải qua phần lớn lịch sử ở giải Oberliga Nord, tương đương cấp độ nghiệp dư, quay lại 2.Bundesliga năm 1992, bắt đầu đạt những thành công khiêm tốn như vị trí á quân DFB Pokal 1995. Năm 1997, "Sói xanh" ra mắt Bundesliga.

Dù nhiều dự đoán tin rằng họ sẽ rớt hạng ngay lập tức, song Wolfsburg tiến bộ dần, trở thành một CLB tầm trung bình khá của giải đấu. Họ giành vé dự UEFA Cup 1998, vào đến chung kết Intertoto Cup 2003 và bắt đầu có những trận đấu đáng nhớ. Mùa giải 05/06 và 06/07 không thành công như mong đợi khi họ đều cán đích ở vị trí thứ 15, có khoảng cách điểm sít sao với nhóm rớt hạng.

Mọi thứ chỉ khá hơn khi họ làm việc với HLV Felix Magath. Cựu HLV Bayern đưa họ đến vị trí thứ 5 mùa 07/08, cao nhất trong lịch sử, giành vé dự cúp UEFA lần thứ hai. Nhưng thành tựu lớn nhất về sau chính là sự kết hợp ăn ý của bộ đôi Dzeko – Grafite. Tiền đạo Bosnia ghi 8 bàn, kiến tạo 7, còn đối tác của anh ghi 11 bàn, kiến tạo 6 lần.

"Sói xanh" đã chuẩn bị tài chính kỹ lưỡng để chiều lòng một trong những HLV hàng đầu nước Đức thời điểm đó. Có điều, không nhiều người biết đến những Josue, Ricardo Costa, Edin Dzeko, Diego Begnalio (mùa 2007) và Zvjezdan Misimovic, Christian Gentner (mùa 2008). Trong số này chỉ có Andrea Barzagli tạm gọi là ngôi sao vì từng góp mặt trong đội hình Italia vô địch World Cup 2006.

Mùa 08/09, họ khởi đầu chậm rãi, chỉ thắng 4 trong 10 trận đầu tiên. Khi mùa giải đi qua một nửa, họ vẫn còn đủng đỉnh ở vị trí thứ 6. Grafite thì không. Dù chỉ góp mặt 13/21 trận đầu tiên của Wolfsburg, anh bùng nổ với 12 bàn. Sự có mặt của Misimovic giải phóng cả Grafite lẫn Dzeko. Họ thiết lập tam giác tấn công hủy diệt, và trong bối cảnh Grafite thường xuyên chấn thương, bộ đôi Bosnia vẫn duy trì khả năng săn bàn ấn tượng.

Ảnh hưởng của Misimovic trong mùa giải ít được nhắc tới hơn hai người đồng đội nhưng bên trong đội bóng, người ta đều hiểu rằng vai trò của anh là không thể thay thế. Misimovic di chuyển giữa những khoảng trống, cung cấp một số lượng nhất định đường chuyền nguy hiểm mỗi trận cho cặp đôi tiền đạo đang vào phom phía trên. Bộ ba Wolfsburg gợi nhớ tam giác kỳ ảo của Stuttgart những năm 1990s với Giovane Elber, Krassimir Balakov và Fredi Bobic.

Cách bố trí đội hình xuất phát của Felix Magath luôn nhằm tối ưu hóa sự ăn ý của bộ ba này. Sơ đồ 5-2-1-2 với phần còn lại mang đến sức chiến đấu mạnh mẽ, để Misimovic được thoải mái sáng tạo. Grafite có thể chất tốt hơn và nhanh nhẹn hơn trong cặp song sát nên được giao nhiệm vụ thu hút trung vệ mỗi khi đồng đội có bóng, tìm cách phá vỡ hệ thống phòng ngự của đối phương. Trong khi đó, theo chỉ thị của Magath, Dzeko hoạt động trong vòng cấm đối phương.

Tuy vậy, khoảng cách của Wolfsburg với tốp đầu bị nới rộng ra dần. Đến vòng 19, họ rớt xuống vị trí thứ 8, cách vị trí dẫn đầu của TSG Hoffenheim, hiện tượng lượt đi, là 11 điểm. Nhà ĐKVĐ Bayern Munich tạm đứng vị trí thứ 3.

Nhưng Wolfsburg bất ngờ vào phom từ vòng 19. Họ toàn thắng 10 trận sau đó. Dzeko, trong lúc Grafite đang dưỡng thương, ghi 5 bàn trong 3 trận giúp "Sói xanh"  giành trọn 9 điểm. Đến khi chân sút Brazil trở lại, anh cũng ghi được 6 bàn trong 7 trận, còn Grafite ghi tới 11 bàn. Họ nổ súng đồng thời trong 3 trận. 3 bàn vào lưới Hamburg, 4 bàn vào lưới Schalke và đỉnh cao chiến thắng 5-1 trước Bayern.  

Cú giật gót nổi tiếng, về sau được bầu là bàn thắng Bundesliga của mùa giải, là pha làm bàn thứ hai trong trận đấu của Grafite. Dzeko, đối tác của anh, cũng lập một cú đúp (Gentner ghi bàn còn lại). Như vậy, trong chuỗi 10 trận thắng đó, họ cùng nhau ghi 21 bàn thắng, Dzeko 11 còn Grafite 10 bàn. Từ một kẻ ngoài cuộc lội ngược dòng trở thành ứng viên sáng giá nhất của danh hiệu vô địch.

Nhưng khúc cua bất ngờ lại xảy đến, họ để thua 2 trận trong 3 vòng đấu. Sau vòng 31, Wolfsburg và Bayern đã cân bằng điểm số với nhau. Đoán xem điều gì xảy ra trong ba vòng cuối? Họ toàn thắng cả ba trận, ghi 13 bàn vào lưới Borussia Dortmund, Hannover và Werder Bremen để lên ngôi vô địch. Bộ đôi Bosnia – Brazil ghi 11 bàn trong số đó.

Cầu thủ Brazil kết thúc mùa giải với 28 bàn thắng, dù chỉ ra sân 25 trận. Dzeko có 26 bàn. Có nghĩa đây là cặp tiền đạo có số bàn thắng nhiều nhất trong một mùa giải Bundesliga: 54 bàn. Kỷ lục cũ 53 thuộc về Uli Hoeness – Gerd Mueller được thiết lập từ năm đầu thập niên 1970s. Misimovic, nhạc trưởng bị đánh giá thấp, góp 20 pha kiến tạo trong suốt mùa giải, một kỷ lục mà về sau một cầu thủ Wolfsburg khác phá được: Kevin De Bruyne với 21 pha kiến tạo!

Như trái cherry trên chiếc bánh ngọt, Grafite được bầu chọn là Cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải, xứng đáng cho một mùa giải bùng nổ và pha ghi bàn để đời của anh.

Nhưng đó cũng là dấu chấm hết cho ma thuật của Grafite ở đẳng cấp cao nhất. Trong hai mùa giải ít chấn thương hơn, thành tích ghi bàn của Grafite lùi dần từ 11 còn 9 bàn. Trong khi Dzeko tiếp tục tỏa sáng ở Premier League rồi Serie A, Grafite rời Wolfsburg để đến UAE sau mùa 2011, để lại 75 bàn sau 130 trận đấu. Anh tìm lại niềm vui trước những đối thủ đẳng cấp thấp hơn trong 4 năm rồi quay về quê nhà khoác áo Santa Cruz đến 2017.

Thời gian ở đỉnh cao của Grafite là tương đối ngắn ngủi, nhưng nói về sự ngoạn mục thì không thể tả nổi. Mùa giải 08/09 là mùa giải của Wolfsburg, của “đội bóng trung bình trở thành nhà vô địch” (lời của Franz Beckenbauer). Và lời khen của người Bavaria cũng là dành cho Grafite, một ngôi sao nở muộn, tỏa sáng rực rỡ trong một đoạn ngắn cùng những cầu thủ kém tiếng trở thành nhà vô địch Bundesliga, giải đấu nếu CLB bạn khoác áo không phải là Bayern thì là khó khăn nhất châu Âu.

Và đó cũng lí giải tại sao pha giật gót của Grafite lại trở thành kinh điển. Nó xảy đến trong  giai đoạn đỉnh cao của một chân sút bình dân. Và vì nó từ chân anh vào lưới Bayern.