FIFA đang gần đi đến sự đồng thuận về thể thức 48 đội tại World Cup 2026. Trong đó, cách chia thành 16 đội 3 bảng đang là phương án có nhiều khả năng nhất. Tuy nhiên, cách chia này làm nảy sinh nhiều tiêu cực.
VẾT NHƠ QUÁ KHỨ
Hãy lấy một ví dụ trong quá khứ. Tại vòng bảng thứ 2 tại World Cup 1982, tình thế đang có lợi cho Áo và Algeria khi có cùng 4 điểm. Tây Đức đứng thứ 3 với 2 điểm kém hơn. Thể thức có vài điểm đáng chú ý: 2 trận đấu cuối cùng không phải đá cùng giờ, một chiến thắng được 2 điểm và hiệu số bàn thắng bại là tiêu chí xét đầu tiên giữa 2 đội bằng điểm.
Algeria đã thắng Chile 3-2 trong trận đấu ngày trước đó và tạo điều kiện để Áo và Tây Đức bắt tay nhau trong lượt trận cuối. Nếu Tây Đức thắng với cách biệt 1 hay 2 bàn, họ và Áo sẽ dắt tay nhau đi tiếp.
BXH trước trận đấu cuối cùng giữa Áo và Tây Đức
Và thế trận trên sân đã diễn ra đúng như vậy. Tây Đức tấn công điên cuồng trong 10 phút đầu tiên và có được bàn thắng do công Horst Hrubesch. Sau bàn mở tỷ số, Tây Đức thu quân và chuyền bóng qua lại trên phần sân nhà. Cứ mỗi khi thấy đối phương qua vạch giữa sân, họ lại đá về cho thủ môn, đồng thời sử dụng những đường chuyền dài khi tấn công.
Tuy nhiên, cũng chỉ có 1 cầu thủ của Áo là Walter Schachner nỗ lực lao lên giành bóng. Tuy vậy một mình anh cũng không thể tạo ra khác biệt. Trận đấu khiến tất cả người xem phẫn nộ.
Màn kịch gây phẫn nộ của 2 đội bóng
Bình luận viên (BLV) người Đức, Eberhard Stanjek bỏ dở trận đấu giữa chừng. BLV người Áo, Robert Seeger thậm chí khuyên khán giả nên chuyển kênh khác. Nhà báo George Vecsey miêu tả trên New York Times rằng các cầu thủ "đang tham gia một buổi hòa nhạc".
Trên khán đài, CĐV 2 đội cùng với người hâm mộ Algeria gào lên "Cút đi", "Algeria", "Hãy để chúng nó hôn nhau". Trận đấu kết thúc với tỷ số 1-0 nghiêng về Tây Đức và để lại một vết nhơ đáng xấu hổ trong lịch sử bóng đá.
BXH cuối cùng
Kể từ đó, các trận đấu cuối cùng của một bảng tại World Cup bắt buộc phải đá cùng thời gian. Chính điều này đã ngăn chặn phần lớn những thỏa thuận giữa 2 đội thi đấu để loại 1 đội khác.
THỂ THỨC ĐẦY SƠ HỞ
Theo dự kiến của FIFA, với thể thức chia 3 đội mỗi bảng thì các trận đấu sẽ không thể hòa và phải được phân định thắng thua bằng penalty (nếu cần). Hai đội dẫn đầu sẽ đi tiếp vào vòng sau. Khi đó, thể thức thắng được 3 hay 100 điểm cũng không còn quan trọng,
Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều sơ hở dù FIFA đã muốn ngăn chặn nạn giàn xếp tỷ số. Hãy lấy một ví dụ cụ thể. Tưởng tượng một bảng đấu có 3 đội A, B và C.
Với số đội lẻ, chắc chắn luôn có 1 đội phải ngồi nhìn 2 đội còn lại thi đấu mỗi lượt. Ở lượt trận đầu, A thắng B 1-0. Lượt trận thứ hai, C thắng A 2-0. Như vậy A sẽ ngồi đợi kết quả lượt trận cuối giữa B và C để biết được mình có đi tiếp hay không. BXH trước lượt trận cuối như sau:
Và nếu công khai hay ngầm ý, C chấp thuận thua B 0-1, cả hai đội bóng sẽ đi tiếp. Điều này đương nhiên vẫn đáp ứng tiêu chí có thắng thua trong mỗi trận của FIFA. BXH cuối cùng như sau:
Và ngay cả trong trường hợp các trận đấu phải sử dụng đến loạt penalty, mọi chuyện vẫn chẳng rõ ràng hơn. Hãy tưởng tượng A hòa B 0-0 (A thắng penalty), C hòa A 0-0 (C thắng penalty) và B hòa C 1-1 (B thắng penalty). Như vậy, B và C vẫn sẽ đi tiếp do có số bàn thắng ghi được tốt hơn A.
Với 16 bảng đấu, số trường hợp giống như trên rất nhiều, có thể rơi vào từ 25 đến 50% số bảng. Và trong bất cứ hoàn cảnh nào 2 đội thi đấu cuối biết được kết quả của mình, họ vẫn có thể dàn xếp tỷ số. Rõ ràng, thể thức 3 đội mỗi bảng sẽ kéo lùi sự phát triển của bóng đá.