Gần 3 năm nay, đội hình cũng như lối chơi của Argentina đã định hình dưới thời HLV Alejandro Sabella. Trong sơ đồ 4-3-3 quen thuộc, tài năng của Lionel Messi được phát huy rực rỡ, khi anh chơi sau các tiền đạo Sergio Aguero và Gonzalo Higuain. Không những vậy, người ta còn khâm phục sức tấn công của Argentina với một “bộ tứ” hoàn hảo (tính thêm Angel Di Maria ở hàng tiền vệ).

“Kế hoạch A” của Argentina tại World Cup 2014 đương nhiên phải là như vậy. Vấn đề được bàn đến nhiều nhất trước ngày khai mạc World Cup chỉ là: Argentina sẽ xoay sở như thế nào nếu Messi vắng mặt. Bàn thì nhiều, giải pháp kể cũng không ít, nhưng không có bao nhiêu giá trị. Sabella nói thẳng: “Chúng tôi không thể thay thế Messi!”.

Lạ thay, đội hình xuất phát của Argentina trong trận ra quân gặp Bosnia lại làm cho giới quan sát ngỡ ngàng. Ứng cử viên vô địch sáng giá nhất sau Brazil đưa đến 5 hậu vệ vào sân. Có thể Sabella đã cảm nhận một nỗi lo nào đấy nơi hàng phòng ngự vốn chưa bao giờ được đánh giá cao của Argentina. 

Cũng có thể đơn giản hơn: ông cẩn thận một cách quá đáng. Nhưng tóm lại, Argentina bất ngờ chơi “kế hoạch B” ngay từ đầu. Phía trên, Messi chỉ đứng thấp hơn mỗi Aguero. Trong khoảng 5-6 lần nhận bóng đầu tiên, Messi chỉ có đúng một phương án: vận dụng kỹ thuật cá nhân để đột phá và... mất bóng. 

Vì chỉ có mỗi Aguero phía trên nên Messi không có nhiều giải pháp để phối hợp. Cũng vì chỉ phải đối phó với Aguero nên hậu vệ Bosnia dễ dàng gây áp lực với Messi, cho đến khi anh mất bóng.

May mắn dẫn điểm nhờ đối phương tự đốt lưới nhà, nhưng thay cả đội hình lẫn lối chơi là điều bắt buộc. Sabella trở về với “kế hoạch A” ngay trong giờ giải lao. Một trong 3 trung vệ (Hugo Campagnaro) phải rời sân để nhường chỗ cho tiền đạo Higuain. Cạnh đó, ông thay cả tiền vệ Maxi Rodriguez bằng Fernando Gago. 

Ở vòng loại World Cup, Gago chính là cầu thủ cung cấp bóng nhiều nhất cho Messi. Argentina lập tức khởi sắc. Và Messi tỏa sáng với bàn thắng vừa tuyệt đẹp, vừa có giá trị quan trọng. Không phải nhắc lại pha đi bóng và cú sút quyết đoán, đầy kỹ thuật của Messi. Ở đây chỉ xin lưu ý: người chuyền bóng cho Messi chính là Gago, còn những người di chuyển, lôi kéo hậu vệ để mở ra khoảng trống cho Messi tấn công chính là Aguero và Higuain.

Dù chỉ là 25 phút kể từ khi Argentina điều chỉnh cách chơi trước một đối thủ cụ thể tại World Cup 2014, hay là 8 năm kể từ khi Messi xuất hiện lần đầu trên sân cỏ World Cup, vấn đề của ĐT Argentina vẫn không thay đổi (và xin nhắc lại, đấy là vấn đề của ĐT Argentina - chứ không phải của Messi). 

Vấn đề ấy là: BHL phải dùng lối chơi và đội hình thích hợp, để tài năng của Messi được giải phóng, để ngôi sao số 1 trong đội thực sự tỏa sáng. Chỉ khi nào Messi tỏa sáng thì Argentina mới mong thành công - như chính Sabella thừa nhận.

Rõ ràng: Messi chơi rất hay - thậm chí là chưa bao giờ anh tỏ ra xuất sắc như vậy trong màu áo ĐTQG ở đấu trường World Cup. Còn khi Messi chưa hoặc không tỏa sáng, thì nguyên nhân nằm ở cách dùng người cũng như ở chiến thuật chung của toàn đội. 

Tám năm trước, Messi chỉ là “chú út”, là cầu thủ Argentina trẻ nhất từng thi đấu ở World Cup. Đương nhiên HLV Jose Pekerman không thể tính đến Messi như một mắt xích quan trọng trong chiến thuật chung của toàn đội. Lối chơi của Argentina khi ấy là lối chơi xoay quanh Juan Riquelme. 

Tại World Cup 2010, câu chuyện càng đơn giản. Dĩ nhiên là không có hy vọng gì khi Argentina đặt ĐTQG của họ vào tay một Diego Maradona trong cương vị HLV trưởng. Bây giờ mới là thời điểm thích hợp để Messi phát huy tài năng một cách rực rỡ nhất, trong một lối chơi thích hợp nhất, với bản thân anh phải được xem là mắt xích quan trọng nhất.

Nhưng chẳng lẽ, HLV Sabella lại cứ chăm bẵm vào một lối chơi sao cho Messi phát huy tài nghệ mà bỏ qua vấn đề phòng thủ, không ưu tiên hướng đến sự cân bằng trong lối chơi của đội? Bóng đá quốc tế (tức loại hình bóng đá giữa các ĐTQG) luôn là như vậy. 

Ở đấu trường CLB, các đội hàng đầu luôn có lực lượng đồng đều, thậm chí đáng gọi là hoàn hảo, và đấy phải là lực lượng thích hợp nhất với các quan điểm chuyên môn của HLV trưởng. Còn thiếu ngôi sao cho bất kỳ mắt xích nào trong lối chơi, CLB sẽ dễ dàng chi tiền để tăng cường mắt xích ấy. 

World Cup hấp dẫn ở chỗ không có ứng viên vô địch nào thật sự hoàn hảo, vì các ĐTQG không thể mua ngôi sao về bổ sung cho chỗ còn yếu trong đội hình. Tốt nhất là cứ tìm cách phát huy tối đa ưu điểm số 1 trong đội. Mà ở đội tuyển Argentina, đấy dĩ nhiên là Lionel Messi.

Cho đến trước trận gặp Bosnia, Lionel Messi đã thi đấu 571 phút trong 8 trận đấu, sút bóng 31 lần và ghi được... 1 bàn tại các kỳ World Cup 2006, 2010. Ở trận ra quân gặp Bosnia tại World Cup 2014, Messi mất 65 phút để có bàn thắng đầu tiên tại giải này. Anh chạm bóng 97 lần, chuyền chính xác 80%, lừa bóng thành công 7 lần và sút cầu môn 4 lần. Messi cũng là cầu thủ xuất sắc nhất trong trận Argentina - Bosnia.

24/22 Alejandro Sabella giữ ghế HLV trưởng ĐT Argentina từ tháng 8/2011 và ngay lập tức ông trao băng thủ quân đội tuyển cho Lionel Messi. Từ đó đến nay (gồm cả trận gặp Bosnia tại World Cup 2014), Messi khoác áo ĐTQG 24 lần, ghi 22 bàn. Anh có 3 cú hat-trick và 2 lần ghi 2 bàn/trận. 11/22 bàn được ghi ở 14 trận đấu chính thức (vòng loại và VCK World Cup 2014).

63/17 Trước đó, Messi khoác áo ĐTQG 63 lần, chỉ ghi được 17 bàn, dưới sự dẫn dắt của các HLV Jose Pekerman, Alfio Basile và Diego Maradona. Anh không có cú hat-trick nào và chỉ 1 lần ghi 2 bàn/trận. Trong số này, có 7 bàn được ghi trong 39 trận đấu chính thức (World Cup 2006, vòng loại và VCK World Cup 2010, Copa America 2007 và Copa America 2011).

350% Như vậy, kể từ khi Sabella dẫn dắt ĐTQG thì thành tích ghi bàn của Messi tăng vọt 350% (bình quân 0,92 bàn/trận so với 0,27 bàn/trận trước đó), riêng trong các trận đấu chính thức thì tăng đến 430% (bình quân 0,79 bàn/trận so với 0,18 bàn/trận trước đó).

Cũng cần lưu ý: Messi đã vươn lên đỉnh cao từ rất lâu trước khi Sabella giữ ghế HLV trưởng ĐTQG với 2 lần vô địch Champions League, 5 lần vô địch La Liga, 2 lần đoạt Quả Bóng Vàng và 2 lần dự VCK World Cup. Vấn đề không phải là Messi cải thiện đẳng cấp kể từ khi được Sabella dẫn dắt, mà là tài năng của anh đã được phát huy trong cách cầm quân của HLV này.